In 1951 werd het dorpje St Antönien in de Zwitserse Alpen bedolven onder een lawine. Het dorp werd daarbij voor een deel weggevaagd, maar er waren gelukkig niet heel veel doden te betreuren. Er waren wel vaker lawines geweest, en het dorp wist aan welk gevaar ze blootstonden, dus de huizen waren er wel min of meer op gebouwd, maar een echte forse lawine, daar was het dorp toch niet tegen bestand.

Nu was het dorp niet rijk, dus veel rigoureuze maatregelen om lawines te voorkomen konden de dorpsbewoners niet treffen, daar hadden ze het geld niet voor, maar ideeën hadden ze wel. Een van hen, Peter Flütsch, had iets bedacht dat nog niet eerder gedaan was, met hekken die de sneeuw zijwaarts af zouden moeten voeren en zo het gevaar moeten doen wijken. Dat idee werd hogerop weliswaar als interessant gezien, maar het duurde nog heel lang voor het uiteindelijk ook tot uitvoering kwam.

Het werden hekken van gewapend beton, omdat men er al achter was gekomen dat hout te snel vergaat en staal gaat roesten. Maar ook beton bleek minder goed bestand tegen de elementen dan men had voorzien – betonrot en ander verval sloeg toe, zodat er nu gerestaureerd en aangepast wordt met staal. Want het dorp wil men wel behouden.

Architect en fotograaf Kaspar Thalmann kwam als kind al in St Antönien en was toen al onder de indruk van die anti-lawine-werken. Hij maakte foto’s in alle seizoenen (ook vanuit helikopters), van afstand en van dichtbij, en dat levert een indrukwekkend boek op. Visueel indrukwekkend, want dit lijken wel de Zwitserse Deltawerken op een geheel andere schaal, maar ook indrukwekkend door de bijbehorende verhalen, onder meer over de Italiaanse gastarbeiders die de enorme betonnen palen naar boven moesten zien te krijgen.

Als je de foto’s ziet ga je bijna als vanzelf de achtergrondverhalen lezen, want de hekken daar boven op die bergen zien er zo intrigerend uit dat je ook wil weten wat het verhaal achter die bijna abstracte constructies op die berghellingen is. En de verhalen blijken dan al net zo fascinerend te zijn – je krijgt onder meer een inzicht in de status van de Alpen (die totaal niet belangrijk waren voor Zwitserland voordat het toerisme begon, en dat was pas laat in de vorige eeuw), in de aard van lawines en de pionier-onderzoeker van lawines (een Belg notabene) en zo nog het een en ander.

Oder das Tal aufgeben is niet alleen een fascinerend fotoboek, het is ook interessant voor bouwkundig ingenieurs, voor iedereen met hoogtevrees (grapje), en als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van toerisme, bergen en Zwitserland.

• Kaspar Thalmann – Oder das Tal aufgeben – Die Lawinenschutzbauten von St Antönien – Scheidegger & Spiess – ISBN 978-3-85881-478-4
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Oder das Tal aufgeben