
melancholie - astrid hermes
“Schuldig landschap” is een uitdrukking die uit een tekst van schilder/schrijver Armando komt. Hij beschrijft daarin een plek in de bossen rond Amersfoort waar zich in de Tweede Wereldoorlog een concentratiekamp bevond en waar verzetsmensen zijn geëxecuteerd. Later was daar in dat bos niets meer van terug te zien, maar Armando noemde die plek schuldig landschap, en die treffende omschrijving heeft zich in de Nederlandse taal vastgezet.
Ten zuiden van Groningen ligt een bosgebiedje dat Appèlbergen heet, waarin zich een klein moeras bevindt waar in diezelfde tweede wereldoorlog geëxecuteerde verzetsmensen zijn begraven door de Duitse bezetters. Het is een vredig bos, maar als ik daar loop moet ik altijd aan die vermoorde mannen denken, en daardoor wordt ook dit stukje bos “schuldig landschap”.
Fotografe Astrid Hermes reageerde in Melancholie op het werk van Armando, en vooral toen ze er achter kwam dat het kampverleden van haar familie haar visie op het leven heeft gekleurd kon ze er fotografisch mee verder. Ze fotografeert het bos zo, dat je er onwillekeurig betekenis aan geeft – het wordt dankzij haar melancholieke blik, ook schuldig landschap.
Het gaat in dit werk om de verbeelding van begrippen als hoop, wanhoop, doodsangst en berusting, en Hermes is er in geslaagd haar natuurfoto’s een lading mee te geven die je op momenten de adem beneemt. Het boekje dat zo ontstond combineert de foto’s van Hermes met beelden en tekstflarden van Armando en teksten van Hermes. Subtiel, ingetogen, indrukwekkend en aangrijpend.
-
Astrid Hermsen – Melancholie
© Astrrid Hermes – uit Melancholie, 2010