UItgeverij Mack is gespecialiseerd in opmerkelijke fotoboeken, die bovendien vormgegeven worden op een manier die op zijn minst verrassend is, en vaak meer dan dat.

The Hidden Mother is een mooi voorbeeld, want het grootformaat boek laat aan de voorkant alleen een rond fotootje zien van een baby die aan een rekstokje hangt (zie hier recht boven). Op het achterplat staat de titel van het boek en de “auteur”, de verzamelaar/kunstenaar Linda Fregni Nagler, die meer is dan alleen maar een obsessieve verzamelaar van oude foto’s.

Laten we even beginnen met het onthullen van de rest van de omslagfoto, want dan zien we (hier rechts) de eerste verborgen moeder van dit immense boek van vierhonderd zeer ruim gevulde pagina’s.

Blader het boek door en je valt van de ene verbazing in de andere – Fregni Nagler heeft overal oude foto’s met verborgen moeders weten te vinden, en het levert een verbazingwekkend en soms ronduit verbijsterend boek op, dat vaak bijzonder komisch is, zeker als je de foto’s bekijkt van de moeders die onder tapijten, lakens, tafelkleden en andere draperiën schuilgaan.

Je kunt op een nuchtere manier wel bedenken waarom dat was, want poseren voor een foto was in de begintijd van de fotografie een bezoeking – je moest eindeloos stil blijven zitten, en er werden allerlei manieren verzonnen om die kinderen maar stil op hun plek te houden.

Maar er zijn ook vele aandoenlijke momenten te vinden, waarbij je goed moet kijken om de verborgen moeder te vinden, omdat ze alleen maar het hoofdje van haar kind rechthoudt bijvoorbeeld. De immer aanwezige, liefdevolle moeder drukt een groot stempel op dit boek, maar je zit ondertussen ook met een zekere vertedering naar al die kinderen te kijken die absoluut alleen op de foto moesten.

Linda Fregni Nagler maakte een installatie van de foto’s die ze verzamelde rond het thema van de verborgen moeder, en een van de dingen die ze daarin duidelijk maakt is dat  de verborgen moeders in de foto’s nooit helemáál verborgen zijn, hoewel ze daar vreselijk hun best voor gedaan hebben, en dat juist daarom deze foto’s zo intrigerend zijn.

Ze begon dit project vanwege de beschrijving van een verkoper van een foto op eBay, waar als omschrijving bij een foto stond “Funny baby with hidden mother” – wat haar daaraan opviel was dat wat er ontbrak op de foto (de moeder) door de verkoper als aanbeveling werd gebruikt.

Fregni Nagler heeft zelf ook nog een “verborgen-moeder-foto” gemaakt met het kind van een vriendin, en wou die eerst stiekem in het boek tussen alle andere foto’s opnemen, maar de vriendin stond dat niet toe, omdat ze het geen prettig idee vond dat haar dochtertje tussen al deze, inmiddels dode, mensen zou staan.

En dat is nog een ander aspect van de serie – iedereen op deze foto’s is inmiddels waarschijnlijk overleden, wat ze bijna nog “unheimlicher” maakt dan ze al zijn. Een fascinerend project en een machtig mooi boek. Je kijkt je ogen uit.

• Linda Fregni Nagler – The Hidden Mother – Mack en Nouveau Musée National de Monaco – ISBN 9781907946530