labyrinth of views - documentaire fotografie in ibero-amerika
© Patricio Crooker – uit de serie Warriors. Crooker begon in 2006 in Bolivië oud-oorlogsstrijders te fotograferen, die toen allemaal boven de negentig jaar oud waren. Het ging hier om de Chaco oorlog tussen Bolivië en Paraguay tussen 1932 en 1935, en het was de eerste moderne oorlog in de Zuid-Amerikaanse geschiedenis. In die drie jaar hebben 250.000 Boliviaanse soldaten tegen 150.000 Paraguyaanse soldaten gevochten in de canyons van de Chaco. Patricio Crooker portretteerde vijfentwintig van die anonieme soldaten die vochten in die bloedige oorlog.
© Rodrigo Cruz – uit de serie Supplication for Rain – Warrior Women. In de staat Guerrero in Mexico, in de Nahua gemeenschap van La Esperanza, houden ze een traditie levend waarbij vrouwn en kinderen tijdens een ritueel vragen om regen en een goed seizoen. Op 2 mei komen twee buurten van het dorp bij elkaar op een stuk grond dat als strijdperk is klaargemaakt. Vrouwen bevechten elkaar met blote vuisten, zonder beschermende kleding. Hun bloed moet de grond vruchtbaar maken.
© Sebastian Friedman – uit de serie Safe and Sound. In Argentinië heeft de overheid zich sinds de jaren negentig sterk teruggetrokken. Daardoor ontstonden er scherpere verschillen tussen de sociale klassen, met als gevolg dat iedereen zich onveiliger ging voelen. Na de economische crisis van 2001 sloeg de angst bij de middenklasse pas echt toe, met als gevolg een ware golf aan alarmsystemen, waakhonden, wachten, enzovoorts. Vooral de vele getraliede hekken hebben het uiterlijk van de steden ingrijpend veranderd.
Observatorio de favelas, oftewel “Beelden van de mensen” is een fotografieproject dat is opgezet door de Braziliaanse fotograaf Roberto Ripper. De bedoeling is vooral documentaire fotografen op te leiden, met aandacht voor mensenrechten en de inrichting van een rechtvaardige maatschappij.
Labyrinth of Views is de titel van een fotografieproject en tevens de titel van een magnifiek, intrigerend boek dat er een samenvatting van probeert te geven. Het gaat hier om de verschillende realiteiten en meerdere visies op de werkelijkheid van de landen van Ibero-Amerika, zoals ze het hier zelf noemen.
We krijgen een boeiend, zeer breed, multidisciplinair portret van een continent voorgeschoteld waar je even rustig voor moet gaan zitten. Elke paar bladzijden geven weer een totaal ander beeld, en het is daarbij verstandig de tekst ook te gaan lezen, want je zult zien dat de foto’s je soms nog veel verbazingwekkender zaken laten zien dan je op het eerst gezicht zou denken.
We hebben er een paar willekeurige foto’s en bladzijden uitgelicht, met een heel korte samenvatting van het verhaal dat bij de betreffende foto hoort. Misschien kun je je dan wel voorstellen dat dit een boek is waar je in kunt verdwalen. Het lijkt soms alsof de wereld van Marquez’ Honderd Jaar Eenzaamheid hier visueel tot leven komt, en meer dan dat, want je krijgt hier zaken te zien waar je het bestaan niet van vermoedde. Voetnoten en zijpaden bij Zuid Amerika, maar steeds zeer intrigerend.
De documentaire fotografie laat hier niet alleen verbazingwekkende zaken zien, maar ook de schokkende werkelijkheid van vele grensconflicten, immigranten, onvrijwillige reizigers, de onderkant van de samenleving, armoede en ellende. Maar het beeld van Ibero-America dat je hier te zien krijgt is breder, veel breder. En wat je ook merkt is dat het van binnenuit komt – deze foto’s zijn door Zuid-Amerikaanse fotografen gemaakt, niet door Westerse bezoekers die de zaken fotografeerden die hun opvielen. En dat maakt het een wezenlijk ander boek dan de meeste boeken over dit continent die we kennen. Meer liefde, iets minder afstand.
-
Labyrinth of Views – Documentary Photography in Ibero-America – Editorial RM – ISBN 9786077515319