Ik had eerlijk gezegd nog nooit van de fotograaf John Phillips gehoord toen ik dit boek in de rommelmarkt tegenkwam. Oppervlakkig bladerend kwam ik een aantal intrigerende foto’s tegen, het boek was goedkoop, dus ik nam het mee naar huis. Daar bleek dat John Phillips een leven lang voor Time en Life gefotografeerd heeft (vandaar de titel van zijn memoires  – It happened in our Lifetime…) en dat hij behalve een uitstekend fotograaf ook een voortreffelijk schrijver bleek te zijn, die met veel gevoel voor humor de nodige kanttekeningen bij de geschiedenis van de twintigste eeuw (en zijn eigen geschiedenis) weet te zetten, waardoor ik zijn boek, dat ik in eerste instantie alleen vluchtig had doorgebladerd, nu met enorm veel plezier van begin tot eind ging zitten lezen en bekijken, want het zijn memoires in beeld en geschrift, waarbij ik wil opmerken dat Phillips, doordat hij al vrij jog stafmedewerker bij Time/Life werd, bij zo’n beetje alle belangrijke gebeurtenissen van de twintigste eeuw aanwezig lijkt te zijn geweest.

Phillips werd in 1914 geboren in Algerije, uit een Engelse vader en een Amerikaanse moeder, en groeide daar op tot zijn twaalfde, toen het gezin naar Parijs verhuisde, waar Man Ray zich onder meer in de kennissenkring van zijn vader bevond (Man Ray gaf de jonge Phillips de eerste fotolessen). Een paar jaar later werd er naar Nice verhuisd, waar John het vak van fotograaf echt degelijk leerde van René Pansier, de officiële fotograaf van Nice. Op zijn twintigste besloot zijn vader weer naar Engeland te verhuizen, en dan volgt er een stukje tekst dat duidelijk maakt waarom ik Phillips naast een goed fotograaf ook een goed schrijver vind:

“My father, who had always been considered an eccentric – that is, a person who can afford his nonconformity – was regarded as a misfit the moment he could not. This did not bother him at all. It never dawned on him that, by giving me a French education, then bringing me to England, he had created a second-generation misfit.”

Waarop meteen het verhaal volgt hoe hij zijn eerste opdrachten bij Time en het Britse Life binnenhaalt en er stafmedewerker wordt. Het commentaar dat hij vervolgens bij de foto’s geeft en de achtergrondverhalen over hoe die foto’s tot stand kwamen zijn niet alleen vaak hilarisch, maar geven ook ironisch commentaar op wat je te zien krijgt. Zo zien we hier rechts koning George VI, die we sinds kort wat beter kennen dankzij de film The King’s Speech, waarin we een stotterende koning en zijn begripvolle vrouw (koningin Elisabeth) zien. Dankzij John Phillips, die via de Franse chefkok van George’s broer en voorganger Edward het koninklijk paleis wist binnen te komen, weten we dat Edward van goed eten hield, en dat de Franse chef samen met hem per dag het menu samenstelde. Koningin Elisabeth, moest, zo vertelde de chef, Monsieur René Legros, met afschuw, twee weken vantevoren al weten wat er op het menu stond, en eiste elke avond gekookte aardappelen. “Kunt u zich dat voorstellen, van een vrouw die perfect Frans spreekt? Elke dag aardappelen?”

En hij haalde nog eens verzaligd herinneringen op: “I well remember preparing moules marinières (mosselen) for His Majesty (Edward). We were at Balmore Castle in Scotland. His Majesty had a second helping.”

De zachtaardige Monsieur René Legros was Edward VIII’s chefkok. George VI ontsloeg M Legros omdat hij het personeel van zijn broer niet wou overnemen en nam de kok van zijn vader weer aan.

De foto hier rechts werd gemaakt drie weken voordat koning EdwardVIII troonsafstand zou doen omdat hij absoluut wou trouwen met de gescheiden Amerikaanse Mrs Simpson. Zowel het “gescheiden” als het “Amerikaanse” lagen bijzonder moeilijk in Engeland, maar Mrs Simpson had bovendien een aantal innige contacten met zeer bedenkelijke nazi-Duitsers, dus het was voor Edward hoe dan ook een pijnlijke beslissing. Dat hij op de foto zo gekweld kijkt was voor Phillips een mooie meevaller omdat de foto vlak na de troonsafstand gepubliceerd werd, maar hij geeft in het boek toe dat de koning hier enkel gekweld werd door een likdoorn op de kleine teen van zijn linkervoet “which was killing him”…

• John Phillips – It happened in our LifeTime – A Memoir in Words and Pictures – Guild Publishing London