Vesselina Nikolaeva is een Bulgaars-Nederlandse fotograaf die in 2004 toestemming kreeg om de grens tussen Bulgarije en Turkije te fotograferen. Die grens was tot 1989 zwaarbewaakt, want het was het zuidelijkste stuk van het IJzeren Gordijn, dat het Oostblok hermetisch afsloot van het Westen van Europa.

Er is nog steeds prikkeldraad te vinden, in een woest en verder ledig landschap, maar de grens liep ook door fraaie bosgebieden. Nikolaeva fotografeerde zowel de zichtbare, soms roestige, restanten van het IJzeren Gordijn, maar ook plekken waar nu niets meer aan te zien is, maar die voor eeuwig de omschrijving “schuldig landschap” verdienen.

Nikolaeva vulde haar foto’s aan met foto’s van grenssoldaten uit het nationaal archief van Bulgarije en andere archieffoto’s, waardoor haar boek nog sterker een historisch monument wordt, waarin een situatie voor altijd is vastgelegd. Zij fotografeerde overigens zelf de jonge grensbewakende soldaten die nu de grens tussen Europa en Turkije als werkgebied hebben.

Tijdens de Koude Oorlog (en ook jaren daarna nog) was het absoluut verboden de grens te fotograferen, en de sporen die er, toen Nikolaeva fotografeerde, nog zichtbaar waren zullen ongetwijfeld in de loop der tijd allemaal verdwijnen of overwoekerd raken door de natuur, maar de “simpele lijn”, het niemandsland langs de grens, zal voor altijd schuldig landschap blijven.

• Vesselina Nikolaeva – Simply a Line – Het niemandsland tussen Bulgarije en Turkije – NAi Publishers/Uitgevers – ISBN 978-90-5662-699-0