Magnum is misschien wel het bekendste en zeker het meest prestigieuze foto-agentschap ter wereld. Je kunt er als fotograaf alleen bij aansluiten op uitnodiging van een van de andere fotografen, en je moet dan door een commissie die uit collega-fotografen bestaat, worden beoordeeld. Een betere en strengere selectie is nauwelijks denkbaar. Je kunt dan ook rustig stellen dat Magnum de beste fotografen ter wereld herbergt.

In het boek Magnum Magnum is op de perfecte Magnum-manier een boek samengesteld – telkens kiest één Magnumfotograaf foto’s uit het werk van een andere Magnumfotograaf. Dat levert soms verrassende keuzes op, en in ieder geval een verbijsterend gevarieerd boek met absolute topfoto’s. Als je ook maar een beetje geïnteresseerd bent in fotografie is dit boek dan ook een absolute must, zelfs als je van een aantal van de hier gepresenteerde fotografen al boeken in de kast hebt staan. Ik miste zelf een paar van mijn favoriete foto’s, maar dat werd zeer ruimschoots gecompenseerd door de vele verrassingen die ik hier vond.

Kijk bijvoorbeeld eens naar de schitterende foto hier rechts, die Marc Riboud in Beijing maakte in 1965. Het ziet er bedrieglijk eenvoudig uit, met een compositie die bepaald wordt door de deuren en ramen van het winkeltje van waaruit de foto genomen werd. Maar alles valt hier perfect op zijn plek, en het is een foto waar je lang naar kunt kijken. De fotojournalist is hier bijna kunstenaar geworden.

Daaronder vind je een foto van Elliott Erwitt waarop vrijwel niets gebeurt – je ziet twee palmbomen die bijna met zijn tweeën op pad lijken te gaan – de subtiele poëzie in deze foto is wat mij betreft onovertroffen. Andere foto’s in het boek zijn veel directer en schokkender, maar het zijn vooral dit soort stille foto’s, de vele rustmomenten in het boek, die mij blijken te raken, en waar ik steeds naar terugkeer.

Het gaat hier, voor de duidelijkheid, om een perfect gedrukt boek van 568 pagina’s, met werk van de 69 fotografen die bij Magnum aangesloten zijn, waaronder Eve Arnold, Martin Parr, Henri Cartier-Bresson, Paul Fusco en W Eugene Smith.
Voor elke selectie wordt eerst de fotograaf kort voorgesteld, waarna een introductie volgt van de fotograaf die de selectie maakte. Met name die teksten, waarin de ene fotograaf uitlegt waarom hij bepaalde foto’s van de andere fotograaf selecteerde, zijn zeer de moeite waard. Dat is nog een reden waarom dit boek een must is als je in fotografie geïnteresseerd bent.

Maar de belangrijkste reden is dat je in dit boek eindeloos kunt blijven bladeren, waarbij je er vooral ook voor moet zorgen dat je voor sommige foto’s ook wat tijd uittrekt om ze wat beter te bestuderen. Want dit boek bewijst ook dat de fotografie in de loop der tijd is uitgegroeid tot een bijzondere kunstvorm, waarin net zoveel verschillende stromingen zijn te onderkennen als in schilderkunst of beeldhouwkunst. En dan zijn de foto’s van Elliott Erwitt en Jonas Bendiksen ook nog eens op hun geheel eigen wijze surrealistisch. En vergeet niet dat er ook veel te lachen valt in dit magnifieke naslagwerk, deze fotografische goudmijn.

• Magnum Magnum – Uitgeverij THOTH – ISBN 978-90-599-6041-1