Er verschijnen enorm veel prachtige natuurboeken met schitterende foto’s, maar bij dit boek was ik eigenlijk meteen verkocht toen ik de foto zag van de ontmoeting tussen de duiker en de zuidkaper, omdat dat plaatje me onweerstaanbaar deed denken aan een schilderij van Diederik Kraaijpoel. Het gaat om zijn schilderij van een potvis, uit de tijd dat een foto als deze nog totaal ondenkbaar was en we afhankelijk waren van kunstenaars om op ons gemak zo’n gigantische onderwaterreus als een potvis te kunnen bekijken.

De Mens en de Zee bevat meerdere foto’s van enorme vissen in hun natuurlijke omgeving, magnifiek gefotografeerd door onderwaterfotograaf Brian Skerry, maar wat het boek bijzonder maakt, en waardoor je het gevoel hebt dat je een totaalbeeld van de zeeën van de wereld krijgt voorgeschoteld, is de samenwerking met luchtfotograaf Yann Arthus-Bertrand, die vanuit de lucht de meest onwaarschijnlijke foto’s maakte.

Samen bieden Skerry en Arthus-Bertrand een meer dan voortreffelijke momentopname van de zeeën en oceanen van nu, en van de invloed van de mens. Met dat laatste komen we meteen ook op het enige minpuntje van dit boek, en overigens ook van vrijwel elk natuurboek dat momenteel verschijnt – het belerende toontje dat er standaard bijgeleverd schijnt te moeten worden.

Blijkbaar mogen we ons niet gewoon vergapen aan de pure schoonheid van de beelden die deze twee topfotografen ons hier voorschotelen, maar moet de boodschap die we inmiddels al wel kennen, namelijk dat de mens de natuur naar de knoppen helpt, en dat we snel moeten ingrijpen, en dat er nu echt iets moet gebeuren, enzovoorts, enzoverder, uittentreuren met opgeheven vingertje worden uitgedragen. Ik word daar eerlijk gezegd een beetje moe van. Terwijl ik het er nota bene mee eens ben. Maar als ik twee hoofdstukken van dit soort teksten heb doorgeworsteld zou ik van de weeromstuit bijna rechts worden, dus stop ik met lezen en bekijk ik het boek als het magnifieke fotoboek, dat vooral laat zien hoe mooi het allemaal nog steeds is. Dankzij de teksten vrees ik dat het boek over vijf jaar al gedateerd is, maar de foto’s blijven magnifiek.

• Yann Arthus-Bertrand en Brian Skerry – De Mens en de Zee – een boek van de Goodplanet Foundation – Lannoo / Thoth – ISBN 978-9059-960510