Zoals je wellicht al eens is opgevallen in dit magazine hou ik erg van fotoboeken. Foto’s lenen zich ook goed voor een verzameling in een boek, en je hebt dan ook fotoboeken in alle mogelijke soorten en maten. Fotoboeken als aanklacht, als propaganda, als kunstwerk, als een bundeling portretten, als het portret van een stad of een land, enzovoorts.

Martin Parr, zelf fotograaf, is ook een groot liefhebber van fotoboeken, en hij stelde, samen met Gerry Badger, in twee lijvige delen een geschiedenis van het fotoboek samen. Het zijn twee boeken waar ik persoonlijk bijzonder hebberig van word, vooral omdat ik merk dat Parr en Badger bij sommige boeken dezelfde redenen geven om het boek te kiezen als ik zou doen. Zo staan er een paar boeken in die ik al jaren koester, maar mis ik er daarnaast ook behoorlijk wat.

Dat laatste heeft voor een deel te maken met wat ik maar de “betrokkenheidsblik” zal noemen – Parr en Badger kiezen soms voor boeken die ik persoonlijk wat grof en overdramatisch vind, maar zien boeken over het hoofd waarin foto’s staan die “te mooi” gevonden worden door beide heren. Dat ze ondertussen heel wat boeken uitkiezen waarin weinig spectaculairs gebeurt is eigenlijk niet zo vreemd, want Parr stelde bijvoorbeeld zelf een aantal bundels samen met “saaie ansichtkaarten”. Die boeken vind je hier niet, en dat geldt voor alle boeken die Parr zelf maakte, hoewel een groot deel daarvan zeker in een geschiedenis van het fotoboek thuishoort.

Opvallend is de grote aandacht voor met name Japanse en Nederlandse fotoboeken, waarbij de Nederlanders onder meer door Sanne Sannes, Joan van der Keuken, Ed van der Elsken en Hans Aarsman vertegenwoordigd worden. De prijzen van hun fotoboeken, en van alle boeken die in deze fotoboekenbijbel genoemd worden, zijn sinds het verschijnen van deze twee boeken omhoog geschoten. Voor verzamelaars is dit echt het Heilig Overzicht, lijkt het wel.

Er valt ook niet echt veel af te dingen op de kwaliteit van de boeken die hier gepresenteerd worden, maar ik zit in gedachten zelf meteen een uitgebreide lijst samen te stellen van de boeken die er wat mij betreft in ontbreken. Want zo werkt het natuurlijk ook met dit soort keuzes – je zet bijna als vanzelf je eigen keuzes er tegenover.

Wat Parr en Badges in ieder geval wel voor elkaar gekregen hebben met deze tweedelige geschiedenis van het fotoboek is dat “het fotoboek” serieuzer genomen wordt dan ooit. En de kick is des te groter als je een van die vergeten meesterwerkjes, die er van buiten soms vrij onooglijk uitzien, voor een prikkie in een rommelmarkt uit een goedkope bak vist. Die kick was er altijd al, maar dankzij Parr en Badges kun je nu wat gerichter speuren.

De manier waarop ze hun keuzes presenteren is overigens voorbeeldig – je krijgt steeds het omslag te zien van het betreffende boek, en dan wat foto’s (uiteraard) van het binnenwerk, vaak voldoende om je nieuwsgierig te maken naar de rest van het boek. En zo sturen beide heren je al snel met een lijstje aantrekkelijke titels op speurtocht. Want als gezegd, je wordt er niet alleen nieuwsgierig, maar ook wat hebberig van. Dat klinkt als een waarschuwing, maar laat dat je vooral niet weerhouden van de aanschaf van deze twee schitterende boeken.

• Martin Parr & Gerry Badger – The Photobook, A History – Volume 1 – Phaidon – ISBN 978-0-7148-4285-1

• Martin Parr & Gerry Badger – The Photobook, A History – Volume 2 – Phaidon – ISBN 978-0-7148-4433-6

• Uitgeverij Phaidon