Edward Steichen was een van de allergrootste fotografen van de vorige eeuw, en hij was er bovendien van het allereerste begin bij. Bij WW Norton is een ronduit schitterend boek uitgekomen dat alle facetten van deze veelzijdige pionier van de fotografie uitgebreid aan bod laat komen, met voor mij een aantal verrassende hoofdstukken.

Zo kende ik de vroege Steichen wel, uit de periode in de fotografie dat fotografen probeerden te concurreren met schilders, waardoor er soms bijna “gefotografeerde schilderijen” ontstonden. Het zelfportret dat je hier rechts ziet is daar een goed voorbeeld van – de fotograaf beeldt zichzelf zelfs letterlijk als schilder af. Steichen ontwikkelde zich later echt als portretfotograaf door steeds meer fotograaf dan schilder te worden, zo zelfs dat alle klassieke portretfoto’s van de groten der aarde als Winston Churchill, Marlene Dietrich, Greta Garbo en Maurice Chevalier door hem gemaakt lijken, zo hebben zijn foto’s zich in het collectieve geheugen genesteld.

Maar dan is er daarnaast ook de experimentele Steichen, de Steichen van de sfeervolle maanlandschappen, de nachtelijke portretten van New Yorkse bruggen, en de Steichen die planten fotografeerde waardoor ze bijna abstract lijken, of een onheilspellende sprinkhaan. Steichen was bovendien al heel vroeg met kleur aan het werken, wat prachtige sfeerfoto’s oplevert.

Dit magnifieke forse boek overstijgt door het verrassend brede overzicht vann het werk van Steichen met gemak het niveau van het koffietafelboek. Bovendien is het perfect gedrukt, waardoor Steichen hier het eerbetoon gekregen heeft dat hem toekomt. Een boek om telkens weer op te pakken om je te laten verbazen door deze grootmeester van de fotografie. Helaas kunnen we hier maar drie foto’s uit het boek laten zien, en ik moet zeggen dat die keuze niet gemakkelijk was, want Steichen was een fotograaf die zijn hele leven lang bleef verbazen door de onverminderde topkwaliteit van zijn foto’s. Wat dat betreft biedt dit boek enkel een adembenemend topje van de ijsberg.

• Todd Brandow and William A Ewing – Edward Steichen – Lives in Photography – WW Norton ISBN 978-0-393-06626-5