John Stoel is een van de veelzijdigste fotografen die ik ken, en beroemd onder vakgenoten en kunstenaars, maar nauwelijks bekend bij het grote publiek, waarbij zelfs fotografieliefhebbers hem te weinig blijken te kennen.

Daar zou verandering in moeten komen met de tentoonstelling die is ingericht in het Depot in Wageningen onder de titel Beeld van een loopbaan, waar vijftig jaar fotografie van John Stoel zijn samengebald.

Onderverdeeld in decennia, waar ook weer verschillende thema’s bij elkaar zijn gebracht, met niet alleen aandacht voor het vele werk in opdracht, maar ook voor het vrije, autonome werk, de deuren in Portugal bijvoorbeeld.

Wat opvalt is dat Stoel technische perfectie koppelt aan een groot gevoel voor kunst – hij staat niet voor niets in het noorden onder kunstenaars bekend als de enige fotograaf die kunst perfect kan fotograferen (en iedereen die weleens een beeld of een schilderij op de foto heeft proberen vast te leggen weet hoe ongelofelijk moeilijk dat is). Daar rolden opdrachten uit van het Groninger Museum, en later van andere musea, maar Stoel heeft ook altijd opdrachten aangenomen van grote bedrijven – de Gasunie, de NAM, Philips en veel meer.

Dat betekende onder meer reizen naar Siberië (wat met 50 graden onder nul speciale eisen stelt aan je foto-apparatuur), naar booreilanden, enzovoorts. Maar voor musea betekende het ook op pad om vóór een bepaalde tentoonstelling bij particuliere kunstbezitters thuis al kunstwerken te gaan fotograferen. Intieme situaties dus.

Het opmerkelijke aan het enorme en uitwaaierende oeuvre van John Stoel is feitelijk dat de man als fotograaf overal goed in lijkt te zijn. Waar hij zijn tanden ook maar in zet – kunstzinnige wadreliëfs (die zijn eerste echte doorbraak betekenden toen ze geëxposeerd werden tijdens de Parijse Biënnale van 1967), portretten van molenaars, sculpturen, architectuurfotografie, candid fotografie (al was hij wellicht wat minder brutaal als sommige collega’s), kleurige Portugese deuren, alles krijgt bij Stoel net dat beetje extra dat het boven gewone fotografie doet uitstijgen.

Technisch zijn zijn foto’s altijd perfect, maar het is de blik, het standpunt, de kunst van het kijken, die Stoel tot in de perfectie beheerst en die hem tot een absolute topfotograaf maken.

De tentoonstelling in het Depot in Wageningen is te bezichtigen tot en met 26 mei 2013.

• John Stoel – Beeld van een loopbaan – 50 jaar fotografie – (met dvd) – Het Depot – ISBN 978-9081-760157
   

• Openbaar interview met John Stoel in boekhandel Boomker+ in Haren