Olaf Unverzart’s vorige boek Leichtes Gepäck riep bij mij al meer vragen op dan antwoorden, en het lijkt er sterk op dat Unverzart er op uit is de kijker nadrukkelijk te willen ontregelen en geen duidelijke statements met zijn foto’s te willen maken, maar eerder vraagtekens te willen plaatsen.

Don’t Fade to Grey is een verwarrend boek, omdat je in eerste instantie alleen grijze, vaak onscherpe foto’s ziet die ogenschijnlijk weinig tot niets met elkaar te maken hebben. Ze zijn onderverdeeld in drie categorieën, als enige handreiking aan de kijker: Far Away So Close, waar de eerste foto hier rechts uitkomt, van de vrouwenschouder met de vlindertattoo is de titel van het eerste deel.

Dan de serie met de titel Brut, waar de foto van de dode vogel aan de electriciteitskabels uitkomt. En tenslotte de geheimzinnigste afdeling, Amok, waar je steeds drie foto’s bij elkaar gepresenteerd krijgt. Daar moet je wel steeds een bladzijde voor open klappen, dus je moet verborgen foto’s tevoorschijn toveren. Het raadsel is dan lang nog niet opgelost, want de foto’s lijken vaak puur associatief bij elkaar geplaatst te zijn. Een voorbeeld: twee treurige denneboompjes voor een blinde muur, een kuis in beeld gebrachte vagina met een beetje schaamhaar en een dode vissenkop die aan een touwtje bungelt. De treurigheid druipt van de pagina’s, dat wel, maar de verbanden zijn nog niet zo gemakkelijk gelegd.

Bij dit soort puzzels kun je soms onverschillig het boek in de hoek smijten en denken: leuk, zo’n pretentieuze fotograaf die mij zogenaamd aan het denken wil zetten, maar niks voor mij. Maar bij Unverzart blijft er toch iets knagen, waardoor ik het boek opnieuw blijf pakken omdat die vreemde vage foto’s me toch blijven intrigeren.

Alsof Unverzart iets van het leven probeert te betrappen dat je vanuit je ooghoeken soms ziet, maar dat je telkens weer ontglipt. Unverzart doet met zijn fototoestel en zijn manier van componeren in ieder geval een poging zaken vast te leggen die we te snel over het hoofd dreigen te zien, en hij weet op de een of andere vreemde, onnadrukkelijke  manier je aandacht daarbij vast te houden.

Een intrigerende fotograaf, en een irritant, maar fascinerend boek.

• Olaf Unverzart – Don’t Fade to Grey – Verlag für Moderne Kunst Nürnberg – ISBN 978-3-86984-190-8

Kijk vooral ook uitgebreid rond op Unverzart’s website, want daar vind je onder meer een paar zeer fraaie fotoseries, die het raadsel overigens alleen maar vergroten.