De Argentijnse regering wilde aan het begin van deze eeuw de modefabrikanten in het land verplichten ook dameskledij te vervaardigen in maat 44 en hoger. Bovendien werd tijdschriften verzocht niet alleen foto’s te plaatsen van onnatuurlijk dunne modellen. Het slankheidsideaal scheen er zo klemmend te zijn dat een op de tien vrouwen kampte met anorexia nervosa.

Gezien de omstandigheid dat van de vrouwen met zo’n diagnose 10 tot 20

procent eraan zal sterven, was er sprake van een ernstige epidemie. Toen ik vorig jaar in het land was leek mij de situatie verbeterd.

Anorexia nervosa is een welvaartsziekte die kan voorkomen uit teveel lijnen. Vasten brengt een gemoedsgesteldheid teweeg die voor sommigen verslavend is. Gewoonlijk gaat het gepaard met een verstoorde lichaamsbeleving, waarbij vrouwen van nog geen veertig kilo zichzelf als vet beleven. Bij mannen komt de aandoening slechts sporadisch voor. Waarschijnlijk omdat die minder aan de lijn doen.

Sommige beroepen zijn in dit opzicht overigens berucht. Balletdanseressen en actrices lijden veel vaker aan anorexia dan andere vrouwen. Vanwege de curieuze lichaamsbeleving, de extreme afkeer van vet en de levensbedreigende magerte wordt anorexia nervosa wel als geestesziekte beschouwd.

Een nieuwe loot aan de anorexia-stam werpt een nieuw licht op de aandoening. Het is de steeds meer voorkomende activiteitsanorexia. Hierbij zijn de patiënten niet alleen aan het lijnen, maar ook fanatiek aan het joggen. Hoe meer ze afvallen hoe langduriger ze trainen.

Volgens de Amerikaanse arts David Pierce heeft een mechanisme uit ons oude evolutionaire verleden er iets mee te maken. In een experiment worden ratten in een kooi gestopt met een tredmolen. Eerst krijgen ze zoveel eten als ze willen. Daarna wordt het eten beperkt tot een dagelijkse lichte maaltijd. Ratten in kooien zonder tredmolen blijven gezond.

Ratten die kunnen rennen vertonen echter opvallend gedrag. Hun rennen in de tredmolen neemt toe van honderden naar duizenden omwenteling per dag, terwijl ze steeds minder gaan eten. Niet alle ratten ontwikkelen zo’n gedrag maar de meesten wel. Deze sterven na enige tijd.

Volgens Pierce kan dit verklaard worden met Darwin’s theorie van evolutie door natuurlijke selectie. Dieren die op pad gaan zodra het voedsel schaars wordt, hebben een voordeel boven dieren die op hun plek blijven. Dieren die wegtrekken van hongersnoden hebben een grotere overlevingskans. Zowel ratten als mensen krijgen de neiging te gaan rennen wanneer ze langdurig honger voelen.

En zowel bij ratten als bij mensen is die neiging het sterkst bij het vrouwelijk geslacht. Goede voeding is voor moeders en kinderen kennelijk van groter belang dan voor mannen. De initiatieven van de Argentijnse regering zijn lofwaardig, maar het is de vraag of ze er in zullen slagen het heersende schoonheidsideaal te veranderen.

Misschien is het zaak om eens wat meer ruchtbaarheid te geven aan het feit dat lijnen en joggen niet alleen nutteloos zijn, maar bovendien levensgevaarlijk.