Paren die in relatietherapie gaan hebben een grote kans dat hun behandelaar hen erop attent maakt dat er slecht naar elkaar wordt geluisterd. Niet horen wat de ander werkelijk zegt en uitgaan van eigen onjuiste veronderstellingen wordt dan als bron van de ellende geoormerkt. In de therapie wordt dan ook geoefend in luisteren.

Niet gewoon je mond houden als de ander praat, maar actief luisteren. Dat betekent in je eigen woorden herhalen wat de ander gezegd heeft voordat je reageert. “Dat opzichtige versiergedrag van je, als je dronken bent, daar ben ik spuugzat van”. “Als ik het goed begrijp heb jij moeite met mijn gedrag op feestjes, vooral waar het het andere geslacht betreft”.

De hypothese dat slecht luisteren oorzaak is van de slechte relatie en het nut van oefenen lijken voor de hand te liggen. Bovendien betreft het hier vaardigheden die de therapeut zelf in de opleiding met de paplepel ingegoten heeft gekregen.

Omdat het zo duidelijk lijkt is er nooit veel onderzoek gedaan naar de praktische waarde van één en ander. Recent zijn de uitkomsten bekend

geworden van een onderzoek van de Amerikaanse psycholoog Sybil Carrere van de Universiteit van Washington. Ze heeft gekeken hoe partners in de eerste zes jaar van hun huwelijk met elkaar communiceerden. Met name deed ze onderzoek naar partners die een gelukkig huwelijk hadden. Het was niet verbazend dat de echtelieden allerlei positieve dingen deden. Ze waren aardig, ze toonden interesse in wat de ander te zeggen had, ze maakten grapjes, ze deden kortom allerlei positiefs. Actief luisteren schitterde evenwel door afwezigheid.

In plaats daarvan ontdekte Carrere drie andere gedragingen die wel hout bleken te snijden. In de eerste plaats leek het voor vrouwen van belang eventuele misnoegens op een kalme manier te uiten. Het bleek dat mannen de neiging hebben niet te luisteren naar emotionele uitingen, vooral wanneer die blijk geven van minachting of vijandigheid.

In de tweede plaats bleek het zeer gunstig wanneer de mannen de gevoelens en opinies van hun vrouwen serieus namen. De belangrijkste factor was onverwacht voor de onderzoeker. Huwelijken waren gelukkiger wanneer beide partners er samen in slaagden de mannen cool en collected te houden bij verschillen van mening.

Mannen reageren sterk lichamelijk op conflicten. Voor je het weet stromen allerlei fysiologische fight flight-hormonen de bloedbaan binnen. Om dat verschijnsel in de hand te houden hebben ze de neiging zich in zichzelf te keren. Ongelukkig genoeg worden vrouwen daar alleen maar bozer van. Wanneer vrouwen deze typisch mannelijke reactie wisten te dempen door een tijdige kwinkslag of knuffel, liep alles een stuk beter.

Tja. Het is duidelijk wie het weer allemaal moet opknappen. Een goede aanbeveling voor een gelukkige relatie is niet actief luisteren, maar het mijden van mannen die gauw boos worden.