Beschaving
‘Beschaving’ is een cultureel concept. Degenen die zich op hun beschaving voor laten staan gebruiken dat als excuus om zich boven anderen te plaatsen, om op hun minder ‘beschaafde’ medemensen neer te kunnen kijken en zichzelf het recht toe te kennen om, ten bate van zichzelf, gebruik te maken van die minder beschaafde mens en diens leefomgeving.

Onderwerping
Beschaving is een concept van onderwerping. Het is bedoeld en wordt gebruikt om te onderwerpen. Met geweld desnoods. Of eigenlijk altijd met geweld. Want een volk dat vreedzaam is en met de ‘beschaving’ in contact komt, wordt vaker dan niet volledig uitgeroeid. Als je beschaving als cultureel concept omarmt, dan mag dat ook.

Fascisme
Feitelijk ligt het concept van beschaving ten grondslag aan fascisme. Zonder dat concept ligt fascisme niet voor de hand. Met dat concept ligt fascisme altijd op de loer.

“Wij zijn beter”
Het belangrijkste kenmerk van fascisme is het superioriteitsdenken dat er mee gepaard gaat. Daaraan is het zeer nauw verwant met beschaving. Wij zijn beter dan zij want wij zijn beschaafd en zij niet. Wij kunnen doordat we beschaafd zijn ook bepalen dat zij niet voldoen aan de eisen die de beschaving stelt. Zij kunnen dat niet omdat ze, omdat ze niet beschaafd zijn, vanzelf al inferieur zijn aan ons, de dragers van beschaving.

Inferieur
Omdat degenen die niet beschaafd zijn per definitie door degenen die zichzelf wel beschaafd wanen als inferieur worden gezien, gelden voor hen andere regels dan voor ons.

Nuances van beschaving
Dat geldt niet alleen voor groepen ten opzichte van andere groepen, maar ook binnen de ‘beschaafde’ groep. Niet iedereen in de beschaafde wereld wordt als even beschaafd gezien.

Ongelijkheid
Ongelijkheid is een gegeven in een beschaving. Zonder ongelijkheid is die beschaving als concept onmogelijk. Dat concept komt uit die ongelijkheid voort.

De voedingsbodem
De vraag is dan: ‘Wat was er eerst, de ongelijkheid of het concept van beschaving?’ Zoals vaststaat dat het ei er eerder was dan de kip omdat er immers al eieren waren voordat de kip als soort ontstond, staat ook vast dat ongelijkheid de voedingsbodem is voor het concept beschaving. En vervolgens bevestigde en versterkte dat concept de ongelijkheid tussen mensen weer.

De harde hand van de beschaving
In Canada werden tussen 1863 en 1998 ruim 150.000 inheemse kinderen op zeer jonge leeftijd bij hun ouders weggehaald om opgesloten te worden in kostscholen waar ze hun eigen taal niet mochten spreken en hun cultuur moesten vergeten, om ze vervolgens, met harde hand, de ‘beschaving’ bij te brengen. Onlangs werden er, in het dorp Broadview bijna duizend anonieme graven van kinderen gevonden bij zo’n voormalige kostschool. De jongsten waren drie jaar oud.

Assimilatie
De Marieval Indian Residential School, de school waarover het hier gaat, een van de vele kostscholen die de Canadese overheid tussen 1863 en 1998 financierde, was tussen 1899 en 1998 in gebruik om de inheemse bevolking te ‘assimileren’. Het is bekend dat op die kostscholen misbruik en mishandeling vaak voorkwamen en dat veel kinderen zijn overleden aan ondervoeding, ziektes als tuberculose en mogelijk ook door mishandeling. De doden werden overigens nauwelijks gedocumenteerd waardoor niet te bepalen is hoeveel kinderen er daadwerkelijk zijn omgekomen. Een overlevende bevestigde dat er kinderen verkracht en/of in elkaar geslagen werden.

Neerkijken
Beschaving blijkt vaak simpelweg een eufemisme voor hardvochtige onderdrukking te zijn van mensen met een bepaalde cultuur ten opzichte van mensen met een andere cultuur. Omdat degenen die zich ‘beschaafd’ noemen op die andere cultuur neerkijken, eigenen ze zich het recht toe om die ‘onbeschaafde’ mensen met geweld in hun keurslijf te dwingen, terwijl ze het hun tegelijkertijd onmogelijk maken om een gelijkwaardige ‘beschaafde’ positie in te nemen.

Innerlijk onbeschaafd
Een persoon van inheemse afkomst diende zich wel te voegen naar de ‘beschaving’ maar werd, ook als hij of zij dat deed, nooit als gelijkwaardig aan de bezitters van beschaving beschouwd. Hij of zij had de beschaving immers niet van huis uit meegekregen en moest derhalve altijd een tweederangs persoon blijven. Een beschaafd gewordene wordt nog steeds als innerlijk onbeschaafd gezien. Alleen als je als beschaafd geboren bent, en daardoor bij de beschaafde intimi hoort, mag je de vruchten van de beschaving plukken. En de belangrijkste vrucht is dat je op anderen mag neerkijken, dat je anderen als inferieur aan jezelf mag beschouwen.

Ongelijkheid
Zoals ik al zei, ongelijkheid is de basis van beschaving. Het concept beschaving legitimeert vervolgens die ongelijkheid doordat degenen die zich de macht en rijkdom hebben weten toe te eigenen, zonder schaamte gebruik maken van degenen die minder beschaafd worden geacht. Het feit dat ze minder beschaafd zijn is vanzelf al een rechtvaardiging voor het als mindere behandelen van de medemens.

Cirkelredenering
Het is een perfecte cirkelredenering. Als ik me meer macht en geld toe-eigen dan jij, kan ik mooiere huizen laten bouwen, verfijndere maaltijden laten bereiden, rijker versierde kleding aanschaffen, meer en betere meubels laten maken en meer mensen voor me laten werken dan anderen. Dan beschouw ik mezelf als ‘beschaafder’ omdat ik in meer luxe leef en ontleen daar het recht aan om mensen die in minder luxe of zelfs extreme armoede leven als minderwaardig (minder beschaafd) als mezelf te zien, waardoor ik ze ook slecht mag behandelen, alleen al omdat ze minder beschaafd zijn dan ik en dus minderwaardig. Dan mag ik die minderwaardigen zonder schaamte gebruiken.

Heropvoeding
China laat zich op zijn eeuwenoude beschaving voorstaan. Die beschaving dient de hele bevolking van China door de strot geduwd te worden. Dat doet China op twee manieren. De eerste manier is om een gebied waar weinig Han-chinezen wonen te bevolken met Han-chinezen die vervolgens de belangrijkste banen en politieke macht krijgen. Als de oorspronkelijke bevolking zich daar tegen verzet, dan dient die bevolking ‘heropgevoed’ te worden, dat wil zeggen, zich te onderwerpen aan de heersende klasse. In China zijn dat de Han-chinezen.

Minderwaardig
In plaats van kostscholen voor kinderen maakt China gebruik van heropvoedingskampen voor de hele bevolking. Daar leert de oorspronkelijke bevolking van Xinjiang, de Oeigoeren, zich voegen naar de wensen en grillen van de heersende klasse in China; de zogenaamde Communistische Partij. De cultuur van de Oeigoeren wordt, door het partijkader (en door veel Han-chinezen) als minderwaardig beschouwt en mag dus worden vernietigd.

Het superieure volk
Dat gaat met een harteloosheid gepaard die feitelijk onvoorstelbaar is. Mishandeling en verkrachting maken er uiteraard onderdeel van uit. Voor minderwaardige mensen hoef je immers geen respect te hebben, die horen zich naar het superieure volk te voegen; naar degenen die de beschaving hebben. Die eigenen zich niet alleen alle rijkdom toe, maar zelfs de geest van de mens waarop neergekeken wordt.

Waardigheid
Beschaving legitimeert ongelijkheid terwijl ongelijkheid de basis is voor het ontstaan van beschaving. Dat betekent dat als je je op je beschaving laat voorstaan je jezelf het recht kunt toekennen om het bestaansrecht van anderen ondergeschikt te maken aan je eigen bestaansrecht. En dat is de ultieme diefstal omdat je je medemens daarmee zijn waardigheid als medemens ontneemt.

Trots
Trots zijn op beschaving is trots zijn op diefstal. Want elke beschaving is ontstaan doordat een kleine groep mensen zich alle macht en rijkdom toe hebben geëigend. Om vervolgens die macht en dat geld te gebruiken om zich nog meer macht en rijkdom toe te eigenen. Ten koste van hun medemensen, op wie ze neerkijken omdat die niet in staat zijn gebleken zich op dezelfde manier te verrijken.

Parasieten
Zoals de adel parasiteerde op de samenleving in de Middeleeuwen, zo parasiteerden de industriemagnaten en oliebaronnen op de samenleving in de achttiende en negende eeuw en zo parasiteren de Internetgiganten en financiële zakenlieden en aandeelhouders op de samenleving van onze tijd.

Gelijkwaardigheid
Net zo arrogant. Net zo verheven boven de rest van de wereldbevolking.
Dat soort beschaving zouden we, wat mij betreft, mogen opdoeken.
Maar welk concept ervoor in de plaats zou moeten komen, weet ik niet zo goed.
De basis ervan zou het concept van gelijkwaardigheid kunnen zijn.

Bestaansrecht
Dat betekent niet dat ik ervoor pleit dat mensen uniform zouden moeten zijn. Ik pleit niet voor gelijkheid, maar wel voor gelijkwaardigheid. De basis voor die gelijkwaardigheid is het besef dat ieder mens evenveel bestaansrecht heeft dan willekeurig ieder ander mens.

Ook dat is een cultureel concept

Cultuur en beschaving
Dat er een hoge en een lage cultuur zou zijn, maakt deel uit van de mythe die beschaving heet.
Het onderscheid tussen literatuur en lectuur is nogal arbitrair. Het onderscheid tussen kunst en kitsch is dat feitelijk ook. En als muziek door de hogere klasse wordt afgewezen omdat de lagere klasse er wel van geniet, is dat niet vanwege de kwaliteit, maar omdat de hogere klasse neerkijkt op alles dat de lagere klasse mooi vindt.

Lectuur en literatuur
Voor de negentiende eeuw bestond er geen onderscheid tussen lectuur en literatuur. Dat onderscheid ontstond pas in de negentiende eeuw nadat ook de lagere  klasse leerde lezen en schrijven. Toen pas ontstond bij de hogere klasse de behoefte om het onderscheid tussen lectuur en literatuur te maken.

Minderwaardig
Wat het gewone volk graag las, was per definitie minderwaardig, omdat het gewone volk door onze elites als minderwaardig werden gezien. Dat werd dus als ‘lectuur’ bestempeld. Wat die elite zelf graag las was natuurlijk per definitie van een hogere kwaliteit, omdat ze zichzelf als meerderwaardig zag, en werd als ‘literatuur’ bestempeld. Uiteraard staat literatuur dan vanzelf op een hoger plan dan lectuur.

Muziek
Met muziek en kunst wordt hetzelfde, zichzelf bevestigende, spelletje gespeeld. Maar het grappige is dat musici en componisten zich daar zo nu en dan los van maken. Die laten zich dan inspireren door muziek die als minderwaardig wordt gezien, en eigenen zich die muziek toe. Op die manier wordt die muziek acceptabel voor de hogere klasse en stijgt in aanzien.

Tango en jazz
Veel muziek die nu als een hogere kunstvorm wordt gezien is aan de onderkant van de samenleving ontstaan en werd vooral in kroegen en bordelen gespeeld. Denk maar aan de tango en jazz. Daar werd heel lang op neergekeken omdat het gemaakt werd door inferieur geachte medemensen, totdat de ‘beschaafde’ bovenlaag zich die muziek in een meer of minder getemde vorm toe eigende.

Scott Joplin
Dat moest dan wel gebeuren door een lid van de groep die zichzelf als het meest beschaafd zagen. De allereerste opera waar elementen van de blues en jazz in verwerkt waren, is geschreven door Scott Joplin. ‘Treemonisha’ heet die opera, die pas in 1977 voor het eerst in volledige bezetting werd uitgevoerd. Scott Joplin, bekend vanwege de ragtime-deuntjes die hij ook componeerde, was zwart. In het begin van de twintigste eeuw was het onmogelijk dat een opera door een zwarte man geschreven door de elite serieus kon worden genomen. Dat had alles te maken met de aanname dat zwarte mensen per definitie minder beschaafd waren dan witte mensen. Dus kon Scott Joplin een volledige uitvoering van zijn vernieuwende opera wel vergeten.

Gershwin
George Gershwin was wel wit. En toen hij een opera schreef met een zwarte cast en liederen die gebaseerd waren op blues en jazz, was dat wel acceptabel. Als George Gershwin zwart was geweest zou de opera ‘Porgy and Bess’ wel eens eenzelfde lot beschoren hebben kunnen zijn als ‘Treemonisha’ (ook met een zwarte cast). Het maakt nogal een verschil uit of je tot degenen behoort die als beschaafd worden gezien of niet.

Ook beschaafd en onbeschaafd zijn culturele concepten.

Net zoals hoge en lage cultuur.