Voetbal en oorlog
Veel sporten zijn gesublimeerde vormen van oorlogvoeren. Voetbal gaat bijvoorbeeld over het binnendringen van het territorium van de tegenstander met een bal. Als je de bal in het doel van de tegenstander schiet, dan scoor je een punt. De club die de meeste punten scoort wint. Het verschil tussen voetbal en oorlog is dat er, als het goed is, geen slachtoffers vallen. Hooguit raakt er iemand gewond, maar ook dat is de bedoeling niet. Het gaat om de overwinning en niet om de vernietiging van de tegenstander.

Hooligans
Daar denken sommige supporters van menig voetbalclub anders over. Die vechten, in naam van hun club, met hun tegenstanders, de supporters van die andere club. En bij die hooligans lijkt het juist wel om oorlog te gaan. Dan is er geen sprake meer van sublimatie. Dan lijkt het vooral om de vernietiging van de tegenstander te gaan en veel minder om de overwinning.

Supporters
Laatst zag ik op televisie dat supporters naar de stad waren getrokken waar ‘hun’ club met een tegenstander om de eer ging strijden. Ze mochten die wedstrijd niet bezoeken omdat alleen de supporters van de thuisclub in het stadion welkom waren. Dat maakte de supporters van de club die ‘uit’ speelde niet uit. Die kwamen helemaal niet voor die wedstrijd, maar om de stad waar de tegenpartij hun ‘thuis’ hadden onveilig te maken door zoveel mogelijk vernielingen aan te richten.

Het spel
Dat betekent dat voetbal, ooit verzonnen als een soort gesublimeerde oorlogvoering, de inspiratie vormt voor hooligans om daadwerkelijk oorlog te kunnen voeren. Vooral bij voetbal lijkt dat een groot probleem. Terwijl je het, als je naar de aard van het spel kijkt, eerder bij schaak zou verwachten.

Schaken en oorlog
Schaken lijkt veel meer op echt oorlogvoeren dan voetbal. Er worden soldaten opgeofferd voor de belangen van de heerser. De heerser wordt omringd door een leger, met cavalerie. En het spel is pas afgelopen als de heerser wordt verslagen door het leger van de tegenpartij. Toch ken ik geen voorbeeld van hooligans die geïnspireerd worden door het schaakspel.

Fysiek
Het heeft dus niet wezenlijk te maken met de aard van het spel, maar met iets anders. Waarom lokt voetbal uit tot rellen en schaken niet? Zou dat komen omdat voetbal fysieker is dan schaken? Maar dat is boksen wellicht nog meer. Toch ken ik ook geen voorbeelden van hooligans die zich door het boksen laten inspireren.

Verbod
Wat misschien nog vreemder is, is dat voetbal nog niet verboden is. Het lokt grote groepen mensen uit om zich samen te voegen met de bedoeling om geweld tegen elkaar en toevallige omstanders te gebruiken en de samenleving op die manier schade toe te brengen. Op zichzelf zou dat al reden genoeg moeten zijn om voetbal te verbieden. Toch gebeurt dat niet. Waarom niet?

Geld
Aan voetbal wordt veel geld verdiend. Belachelijk veel geld. Voetballers worden door de ene club aan een andere club verkocht voor enorme bedragen, alsof het normaal is dat mensen verhandeld mogen worden. Dat zo’n voetballer daar zelf ook veel geld door verkrijgt, maakt het feit dat hij verkocht mag worden niet minder vreemd. Ook een rijke slaaf is en blijft een slaaf.

De FIFA
Dan is er ook nog zoiets als de FIFA. Een club die zich de voetbalcompetities wereldwijd heeft weten toe te eigenen. Een club ook waarvan bekend is dat corruptie er een grote rol in speelt. En toch wordt de FIFA niet verboden of op zijn minst genegeerd. Als een soort Maffia beheren ze het hele voetbalgebeuren.

Schade versus genot
Is er dan niet iets positiefs over voetbal te zeggen? Eh… Ik zou persoonlijk niet weten wat. Natuurlijk zijn er veel mensen die van voetbal genieten, maar de schade die het voetbalbedrijf aanricht is ook enorm. Stel je voor dat er een drug op de markt gebracht wordt, waar veel mensen enorm van genieten, maar die tegelijkertijd heel veel schade aan de samenleving toe zou brengen. Zouden we die drug dan niet verbieden. Zouden we degenen die die drug aan de man brengen dan maar gewoon hun corrupte gang laten gaan?

Een mythe
Sport is gezond, wordt vaak beweerd. Dat is aantoonbare onzin. Bewegen is gezond. Als je iedere dag een half uur of langer gaat wandelen, of op je gemak gaat fietsen, dan ben je gezond bezig. Maar sporten is vaak schadelijker voor je gezondheid dan dat het er goed voor is. Niet alleen kunnen er door intensief sporten allerlei lichamelijke blessures ontstaan, maar ook voor het mentale welbevinden is intensief sporten niet aan te bevelen.

Sport is gevaarlijk
Sporten is een activiteit met als doel de grenzen te verleggen. Iemand die intensief sport doet dat om zichzelf tot het uiterste uit te dagen met de bedoeling te winnen. Dat is, voor het lichamelijke en psychische welbevinden van die sporter, een gevaarlijke attitude.

Overschreden grenzen
Dat er bij sporten zoals bijvoorbeeld turnen over de grenzen van degenen die die sport beoefenen wordt heengegaan door zogenaamde coaches, is algemeen bekend. Jonge kinderen die gedwongen worden hun pijngrens keer op keer te verleggen vanwege de ambities van hun ouders en/of coaches. Dat zorgt er niet alleen voor dat ze die grens op een gegeven moment te ver verleggen, waardoor ze een blessure oplopen en met die blessure door blijven trainen totdat ze letterlijk niet verder meer kunnen, waardoor ze, vaak voor de rest van hun leven, zwaar beschadigd zijn, maar ook dat ze daar een mentale klap van krijgen omdat degenen die ze vertrouwden niet hun welbevinden, maar hun eigen ambities voorop stelden.

Sport en spel
Sporten is gevaarlijk. Sport en spel zijn niet hetzelfde. Het is weliswaar mogelijk om sport als spel te zien, maar dat is niet per definitie het geval. Veel vaker is sport een activiteit met een doel buiten het beoefenen van die sport. Als winnen het doel wordt is sport geen spel meer.

Spelen of winnen
Volgens een speltheorie die ik geleerd heb toen ik een opleiding deed tot creatief therapeut, is de essentie van een spel dat het een intrinsiek doel heeft. Met andere woorden: het doel van het spel is het spelen van het spel. Niet het winnen van het spel. Als het winnen van het spel het doel wordt, spreken we niet meer over spel, dan verliest het spel zijn intrinsieke waarde.

Vals spelen
Een jongen die ik ken vertelde op de verjaardag van zijn broer, die het down-syndroom heeft, dat hij vroeger als hij een spel met zijn broer speelde, vals speelde als hij dreigde te verliezen, omdat hij niet tegen zijn verlies kon. Het vreemde was dat de mensen die op die verjaardag aanwezig waren dat redelijk normaal leken te vinden. Ik was verbijsterd toen ik dat hoorde.

Winnen
Je hebt een broer met minder verstandelijke vermogens dan jijzelf en dan ga je vals spelen om van die broer te winnen? En blijkbaar schaam je je daar niet voor en vind je het wel grappig om dat op de verjaardag van je broer met de rest van de familie te delen? Verbijsterend.

Vertrouwen
Wat die jongen niet lijkt te beseffen is dat hij niet won door vals te spelen, maar dat hij daarmee de essentie van het spel vernietigde. Nog los van het feit dat hij daarmee het vertrouwen dat zijn broer in hem had beschaamde.

Het corrupte voetbal
Het voetbal dat wij te zien krijgen is net zo corrupt. Daarbij gaat het vooral om het winnen, niet om het spel zo goed en mooi mogelijk te spelen. Daarvoor is het winnen te belangrijk geworden. Een ploeg die sportief speelt en verliest kan op minder waardering rekenen dan een ploeg die onsportief is maar wint.
Waarom mensen massaal naar zo’n corrupt spel blijven kijken is mij een raadsel.

Betaald voetbal afschaffen
Ik denk dat de wereld er alleen maar op vooruit gaat als we voetbal afschaffen, in ieder geval betaald voetbal. Ik denk dat het voetbal mooier wordt om naar te kijken als er alleen maar onbetaald gevoetbald wordt door amateurs die het sportief spelen van het spel belangrijker vinden dan winnen.

Maar ik ben bang dat het voetbal al zo door en door corrupt is dat dat er niet meer in zit.