Mensenrechten
Bestaan universele mensenrechten of zijn er verschillende soorten mensenrechten, afhankelijk van  de cultuur van een staat, land of natie? Als je het aan autocratische regimes vraagt dan zullen ze het bestaan van universele mensenrechten afdoen als een waandenkbeeld van het Westen. Voor de regering van China is alleen al het opperen van het idee dat er zoiets als universele mensenrechten zouden zijn, een teken van Westerse arrogantie. Xi en zijn kompanen bepalen zelf wel welke mensenrechten er in China horen te gelden en welke niet.

Wat gij niet wilt dat u geschiedt...
Volgens mij kun je alle mensenrechten terugvoeren op één simpel basisidee. Dat is het idee: ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet’. Ook al is dat een idee dat door Christus werd gepromoot, het is zeker geen exclusief Christelijk idee. Vijfhonderd jaar voor Christus werd datzelfde idee al door de Chinese filosoof Confucius gepromoot. “Doe een ander niet aan wat jij niet wilt dat een ander jou aandoet,’ zei hij. En ook Confucius had dat idee niet van zichzelf.

Gelijkwaardig
Dat je anderen gelijkwaardig aan jezelf dient te behandelen is een basisaanname die ten grondslag ligt aan universele mensenrechten. Feitelijk hoef je dus alleen maar te kijken of de manier waarop je anderen behandelt, strookt met de manier waarop je zelf behandeld zou willen worden om te kunnen weten of de manier waarop je anderen behandelt overeen komt met universele mensenrechten.

Chinezen
In China wonen verschillende volkeren. Het meest dominante volk is het volk van de Han. Die Han-Chinezen zijn degenen die de Oeigoeren massaal opsluiten in zogenaamde Heropvoedingskampen, waar ze gedwongen worden hun eigen taal en cultuur op te geven en in te ruilen voor de taal en de cultuur van de Han-Chinezen. Ik beschouw dat als een schending van de mensenrechten van die Oeigoeren.

Universele mensenrechten
De reden waarom ik dat als een schending van de mensenrechten van die Oeigoeren beschouw, en die schending ook als een schending van universele mensenrechten beschouw, is simpel. Als Han-Chinezen het recht zouden hebben om een ander volk op te sluiten in heropvoedingskampen om ze vervolgens te dwingen hun eigen taal en cultuur op te geven, dan dienen die Han-Chinezen te erkennen dat een andere bevolkingsgroep, mocht die ooit dominant worden, het recht heeft om hun in heropvoedingskampen op te sluiten om hen vervolgens te dwingen hun eigen taal en cultuur op te geven.

Confucius
Als ze zo’n aantasting van hun rechten onacceptabel vinden, dan tasten die Han-Chinezen, op het moment dat ze Oeigoeren zo behandelen, wel degelijk de mensenrechten van die Oeigoeren aan. En dan weten ze ook dat ze dat doen. Als ze kritiek op het feit dat ze de mensenrechten van de Oeigoeren aantasten, niet kunnen verdragen, komt dat omdat ze heel goed weten dat wat ze doen niet deugt. Ook binnen hun cultuur niet. Het was de Chinese filosoof Confucius die zei dat je een ander niet aan mag doen wat jij niet wilt dat die ander jou aandoet.

Meer rechten
Er bestaan geen culturele mensenrechten, hoe graag autocratische regimes dat ook zouden willen. Ieder mens heeft evenveel bestaansrecht als ieder ander mens. Ieder mens verdient het om als gelijkwaardig aan zijn of haar medemensen beschouwd te worden. Alleen als je jezelf niet als een medemens beschouwt kun je je medemensen minder rechten toekennen dan je jezelf toekent. Door boven je medemensen te gaan staan. Daar bedoel ik niet mee dat je een ‘hogere’ maatschappelijke positie inneemt, maar dat je daadwerkelijk gaat denken dat je meer rechten hebt dan anderen. Dat je anderen minder rechten toe mag kennen dan je aan jezelf toekent.

Gelijkwaardigheid
Pas dan kun je jezelf het recht toekennen om een ander iets aan te doen waarvan je absoluut niet zou willen dat een ander dat jou aandoet. En uiteraard kun je dan niet uitstaan dat iemand kritiek heeft op jouw handelen. Het idee dat mensen gelijkwaardig aan elkaar zijn is een autocraat een doorn in het oog. En niet alleen een autocraat. Iedereen die anderen niet als gelijkwaardig beschouwd.

Neerkijken
Het idee dat vrouwen evenveel rechten zouden hebben als mannen, dat armen evenveel rechten zouden hebben als rijken, dat machtelozen evenveel rechten zouden hebben als machtigen, dat homoseksuelen evenveel rechten zouden hebben als heteroseksuelen, dat zwarten evenveel rechten zouden hebben als witten, dat ongelovigen evenveel rechten zouden hebben als gelovigen, dat alle mensen als gelijkwaardig aan elkaar dienen te worden gezien, is voor veel mensen die op anderen neerkijken, ondenkbaar.

Bevoorrechte positie
Stel je voor dat je een man bent die geleerd heeft dat vrouwen zich dienstbaar aan mannen dienen op te stellen, en vrouwen doen dat niet meer, dan wordt jouw bevoorrechte positie aangetast. Volgens de universele mensenrechten zou je dan tot de conclusie moeten komen, dat vrouwen inderdaad gelijkwaardig zijn aan mannen, en je daar naar moeten gaan gedragen. Dan geef je je bevoorrechte positie ten opzichte van vrouwen op.

Verslavend
Dan kun je niet anders dan vrouwen hetzelfde behandelen dan je zelf behandeld zou willen worden. Dan lijkt het of je, door gelijkwaardig aan vrouwen te worden, je bevoorrechte positie verliest. Het vervelende van het hebben van een bevoorrechte positie is dat zo’n positie verslavend is. Als je zo’n positie kwijtraakt, krijg je afkickverschijnselen.

Cultuur
Dan zul je elk argument gebruiken om die bevoorrechte positie te kunnen behouden. En het culturele argument is dan snel gevonden. ‘Wij hebben nou eenmaal een cultuur waarin de vrouw zich aanpast aan de man. En veel vrouwen hebben daar ook geen enkel probleem mee. Als jij daar kritiek op hebt, heb je feitelijk kritiek op onze cultuur. En wie denk jij dat je bent, dat je vanuit jouw cultuur kritiek mag hebben op die van mij. Denk je soms dat jouw cultuur beter is dan die van mij?’

Mensen
Zo worden vrouwenrechten als cultureel bepaald benoemd. Dat zijn ze ook. Maar daarmee deugt het schenden van vrouwenrechten nog steeds niet. Als je niet bereid bent om vrouwen dezelfde rechten toe te kennen dan je jezelf toekent, als je vrouwen anders behandelt dan je zelf behandeld zou willen worden, dan tast je de universele mensenrechten aan. Of je moet vrouwen niet als mensen beschouwen natuurlijk. Probleem is dat je moet erkennen dat je zelf ook geen mens bent als je vrouwen niet als mensen beschouwt. Hoe zou jij als mens immers geboren kunnen zijn uit een niet-mens?

Verandering
Als mensenrechten op culturele grondslag worden geschonden, dienen we de cultuur te veranderen, niet de manier waarop we naar mensenrechten kijken.

Gelijkwaardige mensen
We kunnen pas van universele mensenrechten spreken als we erkennen dat ieder individu evenveel bestaansrecht heeft als ieder ander individu. Alle mensen zijn als mens gelijkwaardig, ongeacht de verschillen die er tussen mensen bestaan. Vrouwen en mannen zijn als mens gelijkwaardig. Zwarten en witten zijn als mens gelijkwaardig. Gelovigen en ongelovigen zijn als mens gelijkwaardig. Oeigoeren en Han-Chinezen zijn als mens gelijkwaardig. Russen en Amerikanen zijn als mens gelijkwaardig.

Menszijn
Wat de verschillen tussen de ene mens en de andere mens ook moge zijn, in het menszijn zijn alle mensen gelijkwaardig. Dat is waarom de ene mens de ander niet anders dient te behandelen dan hij of zij zelf door die ander behandeld wenst te worden.

Universeel
Iedereen weet dat universele mensenrechten bestaan. De enigen die dat weigeren te erkennen, zijn degenen die die universele mensenrechten willen schenden.

Recht en macht
In geen enkele cultuur zou het normaal moeten zijn dat de ene mens de ander vernedert, aan zich onderwerpt, martelt, verkracht, heropvoedt, dwingt zijn of haar cultuur op te geven, of anderszins zo te behandelen dat het recht van de ene mens wordt opgeofferd aan de macht van de ander.

Onrecht
En dat is waarom we universele mensenrechten moeten koesteren. Daarmee toetsen we hoe mensen, onder het mom van cultuur, elkaar recht of onrecht aandoen. En als er, onder het mom van cultuur onrecht wordt bedreven, dan horen we dat altijd te veroordelen.

Of degenen die dat onrecht plegen dat nou leuk vinden of niet.