Geluk en blijheid
Ergens blij mee zijn of een geluk ervaren zijn twee heel verschillende dingen. Die twee zaken sluiten elkaar overigens niet uit, maar ze vallen ook niet altijd samen. Het grote verschil is dat geluk niet te koop is. Blijheid vaak wel. Je kunt blij zijn met iets dat je koopt, maar dat betekent niet dat je daardoor ook geluk ervaart.

Onbetaalbaar
Gisteren vond ik, in een kringloopwinkel, voor een zeer schappelijke prijs, een boek waar ik al een tijd naar op zoek was. Daar was ik blij mee. Maar dat ik daarmee ook geluk ervoer gaat mij te ver. Vanochtend werd ik wakker en zag Krista naast me liggen. We keken naar elkaar en glimlachten allebei, tegelijkertijd. Dat moment ervoer ik als een geluksmoment. Dat geluksmoment kostte me niets. Dat soort geluksmomenten zijn feitelijk onbetaalbaar.

Blijheid
Geluk is niet te koop. Koop een nieuwe auto, eentje die je al heel lang had willen hebben, en je bent blij. Blij dat aan je wens is voldaan. Die blijheid is te koop. Maar dat soort blijheid beklijft niet. Na een maand of wat ben je zo aan die auto gewend dat je niet meer blijer met die auto bent dan je was met de auto waarin je daarvoor reed. De blijheid die je voelde op het moment dat je wens in vervulling ging verdwijnt op den duur weer. Ook als je aan dat moment terugdenkt, word je niet perse blij van die herinnering.

Eén met de omgeving
Ik heb een half jaar in Heeze gewoond. Daar viel niet veel te beleven. Ik werkte er als leerling-verpleegkundige en woonde in de verpleegstersflat. Op een ochtend was ik vrij en reed op mijn brommer lukraak wat rond in de omgeving van Heeze. Op een gegeven moment kwam ik terecht bij een vennetje. Er hing wat nevel waardoor de dunne berkenbosjes ieler leken. Ik ging aan de oever van het vennetje zitten en ontspande. Ik luisterde naar de geluiden van vogels en van de wind door het riet. Ik was helemaal alleen en toch voelde ik me niet eenzaam. Integendeel. Er kwam een diepe rust in me. Ik voelde me volledig één met mijn omgeving. Alsof het vennetje met het riet, de berkenbomen eromheen, de vogels, de wind, de wolken en ikzelf met elkaar versmolten.

Geluksmoment
Dat was een intens geluksmoment. Als ik aan dat moment terugdenk voel ik dat geluk weer. De herinnering is net zo woordeloos als dat moment zelf was. Die herinnering roept als het ware het geluk dat ik toen ervaren heb weer terug.

Blij zijn en geluk
Blij kun je zijn met iets dat je verkrijgt. Je diploma van de middelbare school, je eerste fiets, een verhoging van je salaris, een cadeau van een goede vriend, het winnen van een wedstrijd. Dat kan gepaard gaan met geluk, maar dat hoeft niet.

Wensen
Ik denk dat blijheid ontstaat als je iets verkrijgt wat je graag wilt hebben. Blij word je van het vervullen van een wens. Maar of je daar ook gelukkig van wordt, blijft de vraag.

Verbinding
Ik denk dat geluk ontstaat als je je met iets of iemand kunt verbinden. Het najagen van wensen zorgt er vaak voor dat je je niet weet te verbinden met iets of iemand. Het najagen van wensen is het najagen van het bezitten van iets. Je kunt je niet verbinden met iets als je het wenst te bezitten. Je kunt alleen maar bezitten wat zich buiten je bevindt.

Verbinding wensen
Maar hoe zit het dan met de wens om je te verbinden? Want als je geluk zoekt en dat alleen maar vindt door je te verbinden, dan betekent dat toch dat je die verbinding wenst in de hoop daar gelukkiger van te worden…

Geluk zoeken?
Misschien is dat de reden dat je geluk maar beter niet kunt zoeken. Dat je maar beter niet bezig kunt zijn met de wens om iets of iemand aan jou te binden. Daar word je niet gelukkig van. En die ander hoogstwaarschijnlijk ook niet.

Wishful thinking
Mijn eerste echtgenote dacht dat het hebben van een man haar gelukkiger zou maken. Daarom wilde ze graag trouwen. Maar toen we getrouwd waren bleek ze nog steeds niet gelukkiger te zijn, hoe blij ze ook op onze trouwdag was. Ze dacht dat ze gelukkiger zou worden van het hebben van kinderen. Daarvoor was het, in haar ogen, nodig dat ik in de man zou veranderen die een goede vader en een goede kostwinner voor ons gezin zou zijn. Ze nam me kwalijk dat ik niet heel snel bezig was in die man te veranderen. Voor haar bewees dat dat ik niet echt van haar hield.

Vervreemding
We raakten steeds vervreemder van elkaar, steeds minder met elkaar verbonden. Ik had het gevoel dat ik haar iets moest geven waarvan ik niet zeker was dat ik het haar kon geven, en zelfs niet zeker was of, als ik het aan haar zou kunnen geven, dat haar wel gelukkig zou maken.

Het vervullen van wensen
Achteraf denk ik dat me dat nooit gelukt zou zijn. Ze zocht het geluk in het vervullen van wensen, maar daar zit het geluk niet in. Ze was blij toen we trouwden, maar die blijheid verdween al weer snel omdat het getrouwd zijn, op zichzelf, niet gelukkig maakte. Door van mij te eisen dat ik haar gelukkig zou maken door te veranderen in haar ideale man, een man die aan al haar wensen zou kunnen en willen voldoen, duwde ze mij van zich af. Ze verbond zich niet met mij, omdat ze een verbond was aangegaan met de ideale man die ik, volgens haar, zou moeten zijn.

Tijdelijk blij
Streven naar geluk door het zoeken naar manieren waarop je wensen in vervulling gaan, lukt nooit. Dat kan niet lukken. Zelfs het vervullen van al je wensen maakt niet gelukkig. Het vervullen van een wens maakt tijdelijk blij, nooit langdurig gelukkig.

Tevredenheid
Dat heeft met tevredenheid te maken. Als je geluk nastreeft door te zoeken hoe je je wensen kan vervullen, ben je alleen tevreden op het moment dat je wensen in vervulling gaan. Je wilt graag trouwen en trouwt. Op je trouwdag ben je blij, en ziet die blijheid aan voor geluk. Maar dan blijkt het getrouwd zijn niet helemaal wat je er van verwacht had en volgt teleurstelling. Weg tevredenheid.

Geluk
Geluk is een product van het vermogen tevreden te kunnen zijn met wat er is.

Tevredenheid en verbinding
Als je tevreden bent met de plek waar je woont, met de partner waarmee je je leven deelt, met de vrienden die je hebt, met de kinderen voor wie je zorgt, met jezelf en je plaats in de wereld, dan ben je in staat je te verbinden met de plek waar je woont, de partner waarmee je je leven deelt, de vrienden die je hebt, de kinderen voor wie je zorgt, jezelf en je plaats in de wereld. En door die verbinding word je gelukkig.

De totale verbinding
Elk geluksmoment dat ik ooit heb beleefd had met verbinding te maken. Met het gevoel deel te zijn van iets groters dan mezelf. En hoe groter dat is, hoe gelukkiger ik ben. Ik ben gelukkig met de liefde en de verbinding die ik voel met mijn levenspartner, mijn kind, mijn vrienden, mijn broer en zelfs met mijn vader, ook al is hij meer dan dertig jaar geleden gestorven. Die verbinding is niet aan tijd gebonden. Het grootste geluk is te vinden in de verbinding met alles dat bestaat, bestond en ooit zal bestaan. Je deel weten van het totale bestaan is het ultieme geluk. Tenminste dat denk ik. Wat zo’n totale verbinding met het totaal van het bestaan heb ik zelf nog nooit ervaren. Maar soms kwam het even heel dicht in de buurt.

De duinen van Texel
Zo’n vijftig jaar geleden liep ik, ’s ochtends heel vroeg, in mijn eentje naar het strand op Texel. Ik liep door een bos en kwam aan de rand van de duinenrij. Ik klom de eerste duin op (netjes op het pad, dat wel) en keek ineens over een rij duinen waar de ochtendnevel nog in hing. Alsof ik een zee van nevel zag met hier en daar een eilandje dat door de top van een duin gevormd werd. Meeuwen krijsten. In de verte hoorde ik de zee. Voor de rest was het stil. Er kwam een volslagen rust over me. Ik voelde me in het landschap oplossen terwijl ik toch in mijn eigen lichaam bleef. Ik keek om me heen, naar boven, naar de grijze lucht waar wat slierten zonlicht doorheen kwamen, naar beneden waar de nevel de duinen in eilandjes had veranderd en recht vooruit naar waar ik wist dat de zee was, ook al kon ik die nog niet zien. Ik liep het pad af de nevel in. In de nevel zag ik de dalen tussen de duinen wel. Alsof ik een vis was in die zee van nevel.

Het geheel van het bestaan
Ik voelde me niet alleen verbonden met mijn omgeving, maar met het geheel van het bestaan. Ik realiseerde mij de zee achter de duinen en wat daar achter kwam. Ik realiseerde me dat de hemel die ik zien kon maar een fractie was van de hemel die zich achter die zichtbare hemel bevond. En ik realiseerde me dat ik daar onderdeel van was.

Ik was volmaakt gelukkig.

Alles was één. En ik maakte daar deel van uit.

Wat een geluk!