Dwangarbeid
Onlangs vernam ik dat Eritrea, net als Noord-Korea, mensen dwingt tot een dienstplicht die net zo lang duurt als de overheid van je eist. In Eritrea moeten mensen soms tien jaar lang verplicht werken voor het regime. Noord-Korea gaat nog verder door mensen naar China te sturen om daar dwangarbeid te verrichten waarbij het regime van Noord-Korea zich de lonen van die arbeiders toe eigent.

Dienstplicht
Zowel Noord-Korea als Eritrea zijn extreme dictaturen. De regimes in beide landen beschouwen hun land en burgers als hun persoonlijke bezit. Feitelijk zijn de burgers van beide landen de slaven van de regimes die hun landen onder de knoet houden. Die regimes vinden het niet meer dan logisch om hun bevolking als slaven te behandelen. Dienstplicht is immers overal geoorloofd. Ook in Nederland is de dienstplicht niet afgeschaft maar opgeschort.

Van dienstplicht naar slavernij
Feitelijk laten landen als Noord-Korea en Eritrea zien waarom dienstplicht principieel geen goed idee is. Het geeft dictators de mogelijkheid om hun landgenoten als slaven te gebruiken. Zeker als er niet alleen militaire dienstplicht wordt ingesteld, maar ook maatschappelijke dienstplicht. In Eritrea en Noord-Korea maken de regimes van beide mogelijkheden gebruik.

Rusland
Alle informatie over de behandeling van dienstplichtigen in Rusland is gruwelijk genoeg om te zien dat ook daar de dienstplicht vooral rampzalig is voor degenen die het moeten ondergaan. Teveel dienstplichtigen overleven hun dienstplicht niet, of lopen er levenslange trauma’s door op.

Maatschappelijke dienstplicht
Toch zijn er ook in Nederland mensen die niet alleen pleiten voor militaire dienstplicht, maar ook voor maatschappelijke dienstplicht. Het argument voor maatschappelijke dienstplicht is dat daardoor het tekort aan zorgmedewerkers opgeheven zou kunnen worden.

Een onaantrekkelijke baan
Als je een probleem in de zorg weg wil nemen door jongeren te verplichten een jaar (of iets langer) in de zorg te gaan werken, ga je voorbij aan het feit dat het werken als zorgverlener, om verschillende redenen, totaal onaantrekkelijk is geworden. Dat los je niet op door het invoeren van dienstplicht.

Terug naar de basis
De echte oplossing voor dat probleem is uit te zoeken waarom het beroep van zorgverlener zo onaantrekkelijk is geworden en op grond van dat onderzoek uit te zoeken hoe dat beroep aantrekkelijker gemaakt kan worden, zodat jongeren het uit zichzelf overwegen te gaan doen.

Laat zorgverleners analyseren
Om dat probleem helder te krijgen zou je aan zorgverleners zelf kunnen vragen hoe zij denken dat hun beroep aantrekkelijker gemaakt kan worden. En dan hun analyses serieus te nemen, in plaats van telkens weer van bovenaf te bepalen hoe er gewerkt moet worden en hoeveel tijd er voor elke handeling gereserveerd mag worden en hoe dat allemaal geregistreerd dient te worden, zodat nagegaan kan worden of er nog ‘efficiënter’ gewerkt kan worden, dat wil zeggen, hoe veel minder tijd je een zorgverlener kan geven om nog meer taken op zich te nemen.

Maatschappelijke lagen
Maatschappelijke dienstplicht is nergens goed voor. Nee, ook niet voor het zorgen dat mensen vanuit verschillende maatschappelijke lagen elkaar beter zouden kunnen leren kennen. Zelfs als je jongeren vanuit verschillende achtergronden een tijd lang hetzelfde gedwongen werk laat doen, betekent dat absoluut niet dat ze elkaar daardoor beter leren kennen en leren waarderen. Dat is een illusie. Als dat zo zou zijn, hoe kan het dan dat de generatie die de dienstplicht nog actief heeft meegemaakt zich nog steeds in verschillende maatschappelijke lagen heeft gesegregeerd?

Klassenmaatschappij
Een klassenmaatschappij verandert niet door dienstplicht. Een klassenmaatschappij verandert pas wanneer de verschillende klassen in gelijke gevallen gelijk behandeld worden.

Boetes
De leden van de Leuvense studentenvereniging Reuzegom die verantwoordelijk waren voor de dood van Sanda Dia, door een volslagen uit de hand gelopen ontgroening, en die hem niet op tijd naar het ziekenhuis hadden gebracht, het plaats delict hadden schoongeboend voordat de politie onderzoek kon doen, en alle foto’s van hun mobieltjes hadden gewist, kregen een boete van rond de vierhonderd euro en taakstraffen.

De schandpaal
De Belgische youtuber Acid, die hier terecht een stukje klassenjustitie in zag, was hier zo boos over dat hij een video op zijn kanaal zette waarop hij die leden van Reuzegom aan de schandpaal nagelde. Hij maakte hun namen bekend en soms ook hun adres.

Geen strafblad
Degenen die verantwoordelijk waren voor de dood van Sanda Dia kregen wel een heel milde straf. Het waren zonen van rechters, juristen en andere hoogwaardigheidsbekleders. Ze kregen weliswaar een boete en een taakstraf, maar geen strafblad.

De boodschapper
Youtuber Acid werd zwaarder veroordeeld voor zijn exposure van die studenten. Hij moest zelfs een boete van twintigduizend euro betalen aan de ouders van één van de studenten waarvan hij de identiteit had prijsgegeven. Hij kreeg een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden en hij kreeg wel een strafblad. Maar ja, hij heeft dan ook geen ouders die een hoge maatschappelijke functie bekleden.

Klassenjustitie
Dat je zwaarder gestraft wordt voor het bekendmaken van de namen van degenen die tot de groep geprivilegieerde studenten behoorden die zich beestachtig heeft gedragen en schuldig is bevonden aan doodslag, dan die klootzakken zelf, kan niet anders dan als klassenjustitie worden gezien.

En dat wil je oplossen door dienstplicht?
Je moet wel heel wereldvreemd zijn  om te geloven dat dienstplicht daar iets aan kan veranderen. Na die dienstplicht gaat iedereen weer terug naar zijn eigen omgeving en past zich daar weer naadloos aan. Het bloed kruipt immers waar het niet gaan kan.

Waar is dienstplicht dan wel goed voor?
Als je land wordt binnengevallen door een buitenlandse mogendheid. Dan is dienstplicht wellicht acceptabel. Maar die dienstplicht is eigenlijk alleen maar nodig als er elders ook dienstplicht bestaat.

Buurlanden
Zoals een land zich niet kan veroorloven geen leger paraat te hebben als buurlanden dat wel hebben, zo kan een land het zich wellicht niet veroorloven om geen dienstplicht te hebben als buurlanden dat wel hebben.

Zelfbeschikkingsrecht
Daarom vind ik dat dienstplicht als een schending van de mensenrechten moet worden gezien. Het is niet aan een overheid om naar willekeur gebruik te kunnen en mogen maken van de levens van burgers. Elke burger hoort ten alle tijden volledig zelfbeschikkingsrecht over diens eigen leven te hebben.

Vragen
Dat betekent niet dat een overheid geen jonge mensen mag vragen om (tijdelijk) dienst te nemen in het leger of (tijdelijk) een zorgtaak op zich te nemen in de maatschappij. Daar heb ik geen enkel moreel bezwaar tegen. Ik begrijp dat sommige zaken waar ik persoonlijk op tegen ben, zoals het militaire bedrijf, niet opgeheven kunnen worden.

Opheffen?
Zoals ik al zei: Een land kan zich niet veroorloven geen leger paraat te hebben als buurlanden dat wel hebben. Het is triest dat dit zo is. Ik zou het liever anders zien. Maar ik kan niet anders dan tot de conclusie komen dat het klootzakken als Poetin wel heel gemakkelijk zou worden gemaakt als wij onze legers zouden opheffen.

Toen en nu
Als ik nu in Oekraïne zou wonen, als ik daar geboren zou zijn en nu een jaar of twintig zou zijn, dan zou ik wel degelijk overwegen om het leger in te gaan, ook al heb ik, zo’n vijftig jaar geleden uit principe dienstplicht geweigerd. En als ik toen uiteindelijk niet was afgekeurd zou ik ook vervangende dienstplicht hebben geweigerd. Ik ben immers niet het bezit van de staat.

Verdediging
Ik laat me niet tot slaaf maken. Ook niet als dat tijdelijk is. Maar dat neemt niet weg dat ik in sommige omstandigheden bepaalde taken wel degelijk vrijwillig op me zou nemen. Zoals de verdediging van mijn land als een vreemde mogendheid dat land aanvalt. Dat hoeft overigens niet perse als militair te zijn. Er zijn meer manieren om een bezetter tegen te werken.

Principe
In plaats van het, iedere keer maar weer opnieuw, op komen draven met het idee om dienstplicht weer her in te voeren en uit te breiden naar maatschappelijk dienstplicht, vind ik dat we tot het principiële besluit moeten komen dat geen enkele overheid het recht heeft om zijn burgers als slaaf in te zetten, hoe kort of lang dan ook.

Excessen
Rusland laat zien tot welke excessen dat leidt. Hoe legeroversten de dienstplichtigen als stront kunnen behandelen, puur en alleen omdat ze dat ongestraft kunnen doen. De regimes in Noord-Korea en Eritrea laten zien dat ze hun burgers daadwerkelijk als slaven zien, gebruiksartikelen die naar willekeur gebruikt kunnen worden door ze naar willekeur een dienstplicht op te leggen.

Eufemisme
Dienstplicht is een eufemisme voor slavernij. Zelfs als de dienstplicht meevalt en er geen excessen plaatsvinden, is het in principe onjuist. Geen enkel individu hoort ondergeschikt gemaakt te worden aan een ander individu of aan andere individuen of aan een samenleving.

Vrij mens
Ik ben niet het bezit van de samenleving waar ik deel van uitmaak. Ik ben niet het bezit van de overheid van het land waar ik woon. Ik ben een vrij mens. Ik laat me niet tot slaaf maken. In Noord-Korea of Eritrea zou ik allang doodgemarteld zijn. En ook in Rusland zou ik het niet lang hebben uitgehouden als dienstplichtige.

Mensenrechten
Dienstplicht is een schending van de mensenrechten. Geen enkele overheid zou het recht moeten hebben dienstplicht op te leggen. Nooit. En overheden die dat wel doen zouden we niet meer als rechtmatig moeten erkennen. Een overheid die mensenrechten schendt deugt niet.

Machtsmisbruik
Als wij als mensheid dienstplicht niet normaal zouden vinden, dan zouden Rusland, Noord-Korea en Eritrea wellicht niet zo gemakkelijk op het idee zijn gekomen om hun burgers via de dienstplicht tot slavernij te dwingen. Dan zouden we die landen ook gemakkelijker kunnen veroordelen vanwege dat machtsmisbruik. Al was het maar omdat we dan zelf zuiver op de graat zouden zijn.

Alleen daarom al ben ik tegen dienstplicht.