Winst
Als een bedrijf gigantische winsten maakt, door wie worden die winsten dan gegenereerd? Is dat door de CEO van dat bedrijf, door de aandeelhouders, door degene die het bedrijf heeft opgericht, de werknemers of door de klanten van dat bedrijf?

Wie bepaalt de winst
Stel dat een bedrijf in één jaar zeventig miljard dollar winst maakt, wie hebben dan, door hun rol binnen of buiten dat bedrijf, voor die winst gezorgd? Volgens mij is dat iedereen die een rol binnen dat bedrijf speelt plus alle klanten van dat bedrijf en de gehele samenleving die de mogelijkheden heeft geschapen om dat bedrijf te laten floreren.

Amazon
Waarom eigende de oprichter van Amazon zich dan die totale winst van zeventig miljard dollar die dat bedrijf vorig jaar maakte, persoonlijk toe? En waarom doet diezelfde oprichter er alles aan om zo min mogelijk belasting te betalen ten bate van de samenleving die voor de infrastructuur gezorgd heeft waardoor dat bedrijf überhaupt levensvatbaarheid heeft kunnen hebben?

Gemeenschappelijke voorzieningen
Stel je een samenleving voor waarin niemand belastingen betaalt. Dan kunnen er geen gemeenschappelijke wegen worden aangelegd, geen gemeenschappelijke bruggen worden gebouwd, geen gemeenschappelijke onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, politiebureaus, bibliotheken, riolen, kanalen, stadsverlichtingen enzovoorts worden aangelegd en onderhouden.

Gemeenschap
Dan is het vormen van een gemeenschap feitelijk onmogelijk. Als er dan al een weg van A naar B wordt aangelegd dan wordt dat door een particulier gedaan die vervolgens het gebruik van die weg zal belasten door het heffen van tol. Die belasting komt dan particulieren ten goede en niet de gemeenschap. Voor bruggen en tunnels geldt hetzelfde. Reizen wordt dan iedere keer weer een kostbare aangelegenheid.

Meebetalen
Stel dat Amazon in zo’n samenleving had moeten ontstaan, dan had dat bedrijf bij elke weg, tunnel of brug tol moeten betalen aan een particulier. Het is maar helemaal de vraag of Amazon dan zo groot en winstgevend was geworden. Hoe rechtvaardig is het dan als Amazon van gemeenschappelijke wegen, tunnels en bruggen gebruikt maakt zonder daar aan mee te willen betalen?

Uurloon…
De oprichter van Amazon is één van de rijkste mensen op aarde. Dat is hij niet geworden door heel hard te werken. Daar verdien je geen honderden miljarden mee. Vorig jaar eigende hij zich per uur meer rijkdom toe dan menig werknemer in zijn bedrijf in zijn hele leven bij elkaar verdient.

Diefstal
Amazon heeft wereldwijd ongeveer een miljoen mensen in dienst. Die werknemers hebben gezamenlijk de winst die Amazon vorig jaar maakte gegenereerd. Die zeventig miljard zou je dus eigenlijk moeten verdelen over die miljoen mensen. Die hadden dan ieder een bonus kunnen krijgen van zeventigduizend dollar! Dat de oprichter van Amazon die winst volledig in eigen zak heeft gestopt is feitelijk diefstal. Diefstal van de vruchten van de arbeid van zijn werknemers.

Belastingontduiking
Door belasting te ontduiken (zelfs als dat legaal kan) pleegt hij diefstal van de gemeenschap waar hij deel van uitmaakt. Die gemeenschap betaalt immers de infrastructuur waar hij gebruik van maakt om die enorme winsten te behalen. Waarom accepteren we dat eigenlijk?

Miljardairs
Er zijn bijna achtentwintighonderd miljardairs op deze wereld. Samen bezitten ze ruim tienduizendmiljard euro. Dat geld is, op wat voor een manier je het ook bekijkt, onttrokken aan de hele wereldbevolking. Wij hebben daar allemaal aan meebetaald. Zonder de rest van de mensheid hadden die achtentwintighonderd miljardairs hun rijkdom nooit kunnen verkrijgen.

Twaalfhonderdvijftig euro per persoon
Tienduizendmiljard euro. Dat is wereldwijd twaalfhonderdvijftig euro per persoon. We zijn immers met acht miljard mensen en tienduizendmiljard gedeeld door acht miljard is twaalfhonderdvijftig euro per persoon. Dan heb ik het niet alleen over volwassenen maar ook over kinderen en zuigelingen. Een gezin dat uit vier personen bestaat heeft gemiddeld vijfduizend euro bijgedragen aan de rijkdom van de rijkste achtentwintighonderd mensen op deze planeet.

De rijkste één procent
En dan heb ik het nog niet eens gehad over de grote groep superrijken die meer dan honderd miljoen bezitten, want ook aan hun rijkdom heeft de hele wereldbevolking bijgedragen. Ik heb gezocht naar de rijkdom die de rijkste één procent van de mensheid in totaal bezit, maar heb dat bedrag helaas niet kunnen vinden.

Honderdvijfentwintigduizend euro
De achtentwintighonderd miljardairs maken slechts een veertigduizendste deel uit van die rijkste één procent, dus kunnen we veilig aannemen dat de rijkste één procent van de mensheid ons met zijn allen minstens het honderdvoudige kost van het bedrag dat die miljardairs ons al kosten. Dat betekent dat iedere persoon op aarde die niet tot de rijkste één procent behoort gemiddeld minstens zo’n honderdvijfentwintigduizend euro heeft bijgedragen aan de rijkdom van die één procent rijksten onder ons.

We spekken de rijken
Laat dat even rustig tot je doordringen. Het heeft ieder van ons gemiddeld minstens honderdvijfentwintigduizend euro gekost om één procent van de mensheid excessief rijk te maken. Ieder gezin dat uit vier personen bestaat heeft dus gemiddeld minstens vijfhonderdduizend euro bijgedragen aan de rijkdom van de rijkste één procent.

Maximum honderd miljoen
Stel dat we een maximum zouden stellen aan de rijkdom die iemand mag bezitten en we doen dat ruim. Dan lijkt mij een bezit van honderd miljoen euro meer dan redelijk. Alles wat iemand daarboven bezit kan dan weer teruggegeven worden aan de gehele samenleving. Als er mensen zijn die vinden dat we de rijkste achtentwintighonderd mensen daarmee tekort zouden doen, dan hoor ik diens argumenten graag. Als je niet genoeg hebt aan honderd miljoen euro dan is er iets niet helemaal in orde in je bovenkamer, denk ik.

Verdeling
Er zijn iets minder dan achtentwintighonderd miljardairs. Als hun bezit beperkt wordt tot honderd miljoen euro per persoon dan kosten die achtentwintighonderd miljardairs ons nog steeds tweehonderdtachtig miljard euro. Maar dan komt er wel zevenduizendtweehonderd miljard euro vrij. We zouden dan kunnen besluiten om dat geld gelijk te verdelen onder de zeven miljard armste mensen op deze planeet (omdat de rijkste miljard mensen waarschijnlijk niets tekort komen) en dan zou dat die zeven miljard mensen ieder duizendtweehonderd euro rijker maken.

Armoedebestrijding
Voor een gezin van vier mensen zou dat een gezamenlijke rijkdom betekenen van vierduizendachthonderd euro. Geld dat voor mensen, die nu voor minder dan een dollar per dag moeten leven, een ongelofelijke rijkdom zou betekenen. Geld dat in hun toekomst geïnvesteerd zou kunnen worden en dat in ieder geval de lokale economie een enorme boost zou geven.

De verschillen
Het zou er voor zorgen dat een dorp met achtentwintighonderd inwoners die helemaal niets bezitten ineens een gezamenlijk bedrag zouden hebben van bijna drie-en-een half miljoen euro. Voor die achtentwintighonderd inwoners zou zo’n bedrag een enorm verschil betekenen. Terwijl die tienduizendmiljard euro die de achtentwintighonderd miljardairs onder ons bezitten, voor hen alleen maar een belachelijke luxe vertegenwoordigen.

Onrealistische rijkdom
Als we eerlijk kijken naar de verdeling van rijkdom zoals die nu is, dan kunnen we niet anders dan concluderen dat die verdeling nergens op slaat. Geen enkele miljardair is zo belangrijk voor de mensheid dat dat het enorme bedrag dat diegene voor zichzelf opeist realistisch maakt. Het is volslagen idioot dat wij wereldwijd met zijn allen, per persoon, gemiddeld duizendtweehonderdvijftig euro hebben bijgedragen aan de rijkdom van achtentwintighonderd individuen die, laten we eerlijk zijn, afhankelijker van ons zijn dan andersom.

Parasieten
Een economisch systeem dat toestaat en zelfs faciliteert dat een piepkleine groep mensen zoveel geld aan de samenleving onttrekt, kan niet anders dan als een parasitair systeem gezien worden. Dat systeem is gunstig voor de parasieten onder ons, terwijl het grootste deel van de mensheid het gelag betaalt en de dupe is van dat systeem.

We laten het toe…
De mensheid bestaat uit acht miljard individuen. Nog geen achtentwintighonderd individuen bezitten samen tienduizend miljard euro. Die achtentwintighonderd miljardairs vormen nog geen tienduizendste procent van de mensheid. En die piepkleine groep staan we toe om een buitenproportioneel groot deel van de rijkdom die we met zijn allen genereren op te eisen. Die piepkleine groep stellen we in staat om zich de vruchten van onze arbeid toe te eigenen, om gebruik te maken van alle infrastructuur waar wij gezamenlijk voor betaald hebben, en om zich vervolgens op slinkse wijze te onttrekken aan het betalen van belastingen waarmee het collectieve belang gediend kan worden.

Belastingontduiking
De rijkste Nederlandse miljardair, de dochter van Freddy Heineken, kwam onlangs in het nieuws omdat ze belastingen die ze in Nederland zou moeten betalen via een schimmige constructie ontwijkt. De belastingdienst in Nederland liep ruim twintig jaar lang naar schatting dertig miljoen euro per jaar mis doordat ze er door die schimmige constructie voor zorgde dat ze hier geen dividendbelasting meer betaalt.

Filantroop op onze kosten
En dat terwijl haar vermogen door het blad Quote op ruim elf miljard euro wordt geschat en ze, sinds 2002 elk jaar gemiddeld meer dan tweehonderd miljoen euro aan dividend opstrijkt. Zelfs als ze die dertig miljoen euro gewoon zou betalen, merkt ze daar nauwelijks iets van. Maar goed, ze geeft wel jaarlijks zes miljoen euro uit aan goede doelen. Dat bedrag staat gelijk aan vier honderdste procent van haar vermogen en is slechts een vijfde van het geld dat ze onterecht niet aan belastingen betaalt. Dus zelfs als ze de filantroop uithangt doet ze dat op onze kosten en houdt ze het grootste deel van het geld dat ze van ons gestolen heeft voor zichzelf.

Geërfde rijkdom
En zeg nou niet dat ze hard gewerkt heeft voor haar geld, want dat is flauwekul. Ze kreeg het in haar schoot geworpen. Als erfenis. En als je een bedrijf erft betaal je daar ook al nauwelijks belasting over, in ieder geval veel minder dan wanneer je gewoon geld of goederen erft.

Bevoorrecht en belangrijk
Het is niet dat ik mensen geen geluk gun. Integendeel. Maar ik denk dat niemand gelukkig wordt van een wereld waarin sommige mensen buitensporig bevoorrecht geboren worden en anderen vanaf hun geboorte buitensporig in het nadeel zijn. Mensen die buitensporig bevoorrecht worden, blijken vaak te denken dat ze recht hebben op die bevoorrechte positie omdat ze nou eenmaal tot een ‘belangrijkere’ groep behoren dan die sukkels die als verliezers geboren worden.

Neerkijken op anderen?
Ik vraag me wel eens af wat dat met de psyche van zo’n bevoorrecht mens doet. Hoe kijk je dan naar je minder fortuinlijke medemens. Doet die er nog wel toe. Of vind je dat je het recht hebt om die medemens te gebruiken op een manier die voor jou gunstig is, ondanks de schade die je daarmee aan die minder fortuinlijke medemens toebrengt.

Een raketreisje
De oprichter van Amazon had op een gegeven moment zoveel miljarden bij elkaar weten te harken dat hij het zich kon veroorloven om samen met zijn broer in een eigen raket naar de rand van de ruimte te vliegen. Dat had hij een geweldige ervaring gevonden. Hij bedankte alle werknemers en alle klanten van Amazon omdat zij dat voor hem mogelijk hadden gemaakt.

Tenenkrommend
Hij had nog niet eens door hoe pijnlijk dat dankwoord voor de medewerkers moest zijn die zich voor een schamele vijftien dollar per uur uit de naad hadden moeten werken opdat hun baas, die zich ruimhartig de vruchten van hun arbeid had toegeëigend, zich een tripje met een privé raket kon veroorloven.

Trots op diefstal
Zo normaal vinden bevoorrechte mensen het om iedereen te onderwerpen aan hun eigenbelang dat ze zich niet eens meer schamen voor hun parasitair gedrag. Dat ze niet eens doorhebben hoe belachelijk het is dat je mensen die je hebt uitgebuit bedankt voor het feit dat je daar profijt van hebt gehad. ‘Trots zijn op diefstal’, noemde Laozi dat ruim vijfentwintighonderd jaar geleden al.

Ego’s
Alleen al om te zorgen dat geen enkel mens een te groot ego krijgt, zouden we paal en perk moeten stellen aan het mogen vergaren van rijkdom ten koste van medemens en maatschappij.

Harteloze werkgevers
Je hoeft maar aan de manier te denken waarop werknemers in Qatar werden behandeld bij het bouwen van voetbalstations of waarop gastarbeiders in Saudi-Arabië worden behandeld door hun superrijke bazen, om te zien dat het hebben van miljarden van mensen monsters kan maken, zonder hart voor hun medemensen.

Het centrum van de wereld
Zoveel rijkdom kan er al snel toe leiden dat je daadwerkelijk gaat denken dat de wereld alleen maar om jou en mensen zoals jij draait en dat de rest er niet toe doet, behalve als objecten die gebruikt kunnen worden ten bate van je eigen belangen en behoeftes.

Slaven
Alleen daarom al zouden we een grens moeten stellen aan het vermogen dat mensen op kunnen bouwen. Doen we dat niet dat zijn we straks allemaal de slaven van een zeer selecte groep superrijken die, alleen al omdat ze zo bevoorrecht zijn, ons niet meer als gelijkwaardige mensen zullen beschouwen en ons ook niet meer als gelijkwaardige mensen zullen behandelen.

Bovengrens
Zelfs als we de bovengrens die iemand mag bezitten op honderd miljoen euro zouden zetten, zou dat nog wel eens veel teveel kunnen zijn. Tien miljoen zou wellicht redelijker zijn. Maar zeker is dat niemand excessief veel hoort te mogen bezitten. Dat is niet goed voor de geestelijke gezondheid van die persoon zelf en dat is niet goed voor de rest van de mensheid.

Eerlijker verdelen
Er is meer dan genoeg rijkdom. Er is genoeg voor iedereen. We moeten het alleen eerlijker verdelen. Hoe meer geld er naar de ‘onderkant’ van de samenleving gaat, hoe meer de lokale economie daar een boost van krijgt, terwijl het geld dat naar de ‘bovenlaag’ gaat voor een groot deel besteed zal worden aan vervuilende hobby’s zoals met een raket naar de rand van de ruimte vliegen of de aanschaf van een enorm jacht, dat zelfs als het niet vaart al enorm vervuilend is.

Nuttig geld
Het is simpelweg beter voor onze gemeenschappelijke economie als niemand meer miljardair kan worden en als de rijkdom gelijker verdeeld wordt over ieder van ons. Dan kan dat geld voor nuttiger dingen gebruikt worden dan voor de belachelijke ego-hobby’s van over het paard getilde miljardairs.

Medemenselijkheid
Het voeden van een medemens, het onderwijzen van een medemens, het huisvesten van een medemens, het verzorgen van een medemens, het lijkt me allemaal nuttiger dan het voeden van de egoïstische belangen van achtentwintighonderd miljardairs die maar blijven graaien, ook al hebben ze meer dan genoeg.

Belangen
Of is er nog iemand die het werkelijk geen probleem vindt om de hele economie te laten draaien op een manier die de belangen van de rijkste achtentwintighonderd mensen op deze planeet op een buitensporige wijze dient, in plaats van dat geld te gebruiken ten bate van de armste zeven miljard? Dan weet ik al tot welke groep die persoon behoort, of wenst te behoren.

Ik hoor daar in ieder geval niet bij.

En geef mijn deel van die rijkdom maar aan mensen die het echt nodig hebben. Ik ben bevoorrecht genoeg.