Literatuur
Bob Dylan schrijft liedjes. Die liedjes worden door veel mensen als literatuur gezien. Uiteindelijk heeft hij zelfs de Nobelprijs voor literatuur mogen ontvangen. Of dat terecht is laat ik even in het midden. Dat hij de popmuziek in tekstueel opzicht heeft beïnvloed, is een gegeven. Hij was creatief in het gebruik van woorden, dat valt niet te ontkennen.

Nonsens
Toch denk ik dat hij ook vaak is overschat. Wanneer je in je teksten namen van bekende mensen verwerkt en naar gebeurtenissen in een ver verleden verwijst wordt dat al snel heel erg intellectueel gevonden, ook als wat je zingt feitelijk onzin is. Grappige en fantasievolle onzin, maar toch, niet meer dan dat.

De teksten van Dylan
Daarmee wil ik Dylans teksten niet bagatelliseren, want ook op mij hebben ze een grote invloed gehad. Ik wilde graag weten waar Dylan het over had, en daardoor hielpen zijn teksten me om het Engels machtiger te worden. Ook inspireerde de manier waarop Dylan teksten schreef mijn eigen liedteksten. Mijn allereerste zelfgeschreven liedje had ik nooit zo geschreven als ik me niet had laten beïnvloeden door zijn teksten.

Put on your bib and go to the land of porridges
the land of porridges mmm mmm mmm mmm
play with your rattle
drive in your toy train
to the end of your world
the end of the room

Twee akkoorden
Ik was zeventien toen ik dat liedje maakte, mezelf met twee akkoorden begeleidend op een geleende gitaar. Op een oude bandrecorder nam ik het op. Het is de oudste opname die ik van mezelf als singer-songwriter in mijn archief heb. Rudimentair gitaarspel en een piepjonge stem.

Liefdesliedjes
Liefdesliedjes schreef ik pas veel later.
Ook Bob Dylan schreef liefdesliedjes.

• De schuldige begrafenisondernemer zucht
  De eenzame orgeldraaier huilt
  De zilveren saxofoons zeggen dat ik je
  af zou moeten wijzenDe kapotte bellen en versleten hoorns
  blazen in mijn gezicht met boosheid
  maar dat is niet hoe het hoort
  ik ben niet geboren om je te verliezen

  ik wil je, ik wil je
  ik wil je zo erg
  liefje ik wil je
  etc.

Wartaal
Dat is een nogal vrije vertaling van het eerste couplet van ‘I Want You’. Eigenlijk gaat dit nergens over. Het is wartaal, maar wel mooie wartaal. Ik geloof ook niet dat Dylan met dit soort teksten diepe bedoelingen had. Het lijkt er eerder op dat hij uit zat te proberen hoe hij teksten kon maken die lekker liepen en allerlei associatieve beelden op konden roepen die niet noodzakelijkerwijze ergens op hoefden te slaan.

Klankbeelden
Ik hou wel van dit soort teksten. Niet omdat ze een onvermoede diepgang hebben, dat hebben ze volgens mij niet, maar omdat Dylan taal gebruikt als klankbeelden. Niet de betekenis is belangrijk, maar de manier waarop de tekst loopt. Ik ken niemand die dat voor Dylan op zo’n vrije manier in popliedjes aandurfde. En iedereen die dat na hem deed was vanzelf sterk door Dylan beïnvloed.

I’ll Be Your Baby Tonight
Een enkele keer maakte Dylan het wel heel erg bont. Twee jaar na ‘I Want You’ schreef hij ‘I’ll Be Your Baby Tonight’, tekstueel het meest onbenullige liedje dat hij ooit geschreven heeft. Desondanks is het door een redelijk aantal artiesten gecoverd, waaronder The Blossom Toes en The Hollies. Hieronder volgt een vrij letterlijke vertaling.

• Doe je ogen dicht
  Doe de deur dicht
  Je hoeft je
  geen zorgen meer te maken
  Ik zal je liefje zijn vannachtDoe het licht uit
  Doe de gordijnen dicht
  Je hoeft
  niet bang te zijn
  Ik zal je liefje zijn vannacht

  Wel, de spotvogel
  zal weg zeilen
  dat gaan we vergeten
  De grote vette maan
  zal schijnen als een lepel
  maar wij zullen dat toestaan
  daar zal je geen spijt van hebben

  Trap je schoenen uit
  Ben niet bang
  Breng die fles
  naar hier
  Ik zal je liefje zijn vannacht

Logica
Er klopt helemaal niets in dit lied. Eerst iemand vragen om de ogen dicht te doen om vervolgens de opdracht te geven om de deur dicht te doen, is op zichzelf al vreemd. Het zou logischer zijn om iemand te vragen om eerst de deur dicht te doen en dan pas de ogen te sluiten.

Zorgen
En dan staat ze daar met haar ogen gesloten en een dichte deur en wordt haar verteld dat ze zich geen zorgen meer hoeft te maken. Zou het?

De volgorde der dingen
De ogen zijn gesloten, de deur is dicht en dan krijgt ze de opdracht om het licht uit te doen. Met gesloten ogen. Hoe kan ze het lichtknopje dan vinden? Vervolgens moet ze de gordijnen dichtdoen. Daar moet ze een stuk voor door de kamer lopen met haar ogen dicht en het licht uit. En dan zingt Dylan dat ze niet bang hoeft te zijn, hoewel de kans niet denkbeeldig is dat ze ergens tegenaan loopt of struikelt.

Spotvogel en maan
En dan komt de brug. Het tussenstukje. Dat gaat over een spotvogel die weg zal zeilen. In een zeilboot? Of wordt bedoeld dat die spotvogel met zijn vleugels door de lucht klieft? Maar wat doet dat er toe als je je ogen dicht hebt en het licht uit hebt gedaan en de gordijnen hebt gesloten? Maar goed, dat gaan we dus vergeten. Dan moet de grote vette maan ook nog als een lepel schijnen, hoewel ook dat met gesloten ogen en gesloten gordijnen niet te zien valt, en dat zullen we dan toestaan. Kun je de grote vette maan dan verbieden om te schijnen als een lepel? En dan word je verzekerd dat je van dat toestaan geen spijt zult hebben. Tja, waarom niet of waarom wel? Wat doet het ertoe?

De fles
Dan komt het laatste couplet. Je staat daar bij de gesloten gordijnen met je ogen dicht toe te staan dat een grote vette maan zal schijnen als een lepel terwijl je vergeet dat de spotvogel weg zal zeilen en dan vraagt de zanger aan je of je je schoenen uit wil trappen, of je maar niet bang wil zijn en of je de fles even naar hem toe wil brengen, terwijl hij, zo stel ik me voor, op bed ligt te wachten om vannacht je liefje te zullen zijn.

Romantiek
Dan trap je je schoenen uit en gaat op de tast, want je hebt het licht uitgedaan, je ogen dicht gedaan en de gordijnen gesloten, op zoek naar een fles die ergens op een tafel of een kast of in een kast of weet ik veel waar staat, waarbij je, als je die fles in dat pikkedonker gevonden hebt, met je ogen dicht, in een onverlichte kamer met gesloten gordijnen, je weg moet zien te vinden naar het bed, waarbij de kans niet denkbeeldig is dat je over je eigen schoenen struikelt die je op commando uit moest trappen, opdat de zanger van het lied vannacht je liefje zal zijn.

Bang en bezorgd
Toch wordt je door de zanger verzekerd dat je je geen zorgen hoeft te maken en niet bang hoeft te zijn. Als het lied bedoeld is zoals het is geschreven, kun je je maar beter wel zorgen maken en bang zijn voor degene die je op die manier probeert te verleiden en dan nog durft te beweren dat hij vannacht je liefje zal zijn.

De Nobelprijs
Er staat één ding als een paal boven water. Op grond van dit lied zou Dylan nooit of te nimmer de Nobelprijs voor literatuur hebben verkregen. En terecht niet.

Grenzen opzoeken
Stiekem denk ik dat Dylan gewoon heeft uitgeprobeerd hoever hij kon gaan met het maken van een onzinnige en onbenullige tekst. Ergens hoop ik dat ook. Want als hij deze tekst serieus zo heeft geconstrueerd moet dat toch echt in een vlaag van verstandsverbijstering zijn gebeurd.

Lekker nummer
En toch is het geen slecht nummer. Luister het maar eens terug, liefst in zijn eigen versie. Ook ik mag het graag zingen. Maar serieus nemen doe ik het allang niet meer.