Houden bloemen van mensen?

Stel dat ik een product maak waarmee ik banen kan creëren en waarmee een omzet gehaald kan worden waar grote winsten mee kunnen worden behaald, maar dat de keerzijde is dat door dat product de volksgezondheid van iedereen die dat product produceert of gebruikt, direct of indirect wordt aangetast, zou dat dan mogen worden toegestaan?

Schadelijk voor de volksgezondheid
Laten we er van uitgaan dat veel mensen willens en wetens bereid zijn om dat product te kopen, zou dat dan een reden zijn om mij toe te staan dat product te maken? Of stel dat ze het product graag willen hebben, zonder dat het tot hen doordringt dat dat product schadelijk is voor de volksgezondheid, zou ik dan desondanks dat product mogen maken?

Nodig
Zouden we ons dan niet moeten afvragen of de samenleving zo’n product werkelijk nodig heeft?

Pesticiden
Bij de bloementeelt worden enorme hoeveelheden gif gebruikt. Vooral de teelt van lelies is berucht vanwege de enorme hoeveelheden pesticiden die eroverheen gespoten worden. Die pesticiden zijn voor mensen nogal schadelijk. Ze kunnen onder andere de ziekte van Parkinson veroorzaken, niet alleen bij de mensen die in die lelieteelt werkzaam zijn, maar ook bij mensen die de pech hebben in de buurt van een veld te wonen waar lelies worden geteeld en bijna wekelijks worden bespoten.

Vervuiling
Wat voor lelies geldt, geldt eigenlijk voor alle bloementeelt. Als je een bosje bloemen koopt om een ziek medemens van je deelneming te betuigen, dan zet je een bosje pesticiden op diens nachtkastje. Is de bloementeelt dat werkelijk waard? Hebben wij, als samenleving bloemen zo hard nodig dat we de vervuiling die het kost om ze te kweken maar voor lief moeten nemen?

Bloemen houden van mensen?
Ik kan me de reclame van de bloemenindustrie nog herinneren waarin werd gesteld dat bloemen van mensen zouden houden. Daar geloof ik, eerlijk gezegd, niks van. Ik kan me niet voorstellen dat je als bloemen van mensen houdt, als die je eerst onder het gif spuiten, je vervolgens zonder pardon met een schaar van je voedingsbron beroven om je daarna in plastic te rollen zodat je, na verkoop, ergens in een vaas wordt gezet zodat je daar in een week mag verleppen om vervolgens vervangen te worden door de volgende slachtoffers, die, volgens de reclame, net zoals jij van mensen zouden houden.

Nutteloos
Wij zijn als Nederland beroemd vanwege onze bloementeelt. Daar gaat veel geld in om. Niet alleen vanwege de binnenlandse markt, maar vooral ook vanwege de export. De teelt van bloemen levert voor producenten veel geld op en het levert banen op. Maar feitelijk is het een nutteloos product. Wij mensen hebben helemaal geen bloemen in vazen nodig. En zeker niet als die bloemen ook nog elke week vervangen moeten worden door verse exemplaren.

Namaak
Als mensen zonodig iets fleurigs in een vaas willen zetten, zou het zelfs beter zijn om voor namaakbloemen te kiezen. Die zijn vaak al niet van echt te onderscheiden en zijn, als ze niet van plastic worden gemaakt, beter voor het milieu. Je hoeft ze ook niet elke week te verversen en je hoeft ze geen kostbaar schoon water te geven.

Ruiken aan bloemen
‘Maar ze ruiken niet zo lekker als echte bloemen,’ hoor ik in gedachten al iemand roepen. Als je aan echte bloemen ruikt, snuif je daarmee ook de pesticiden op waarmee die bloemen bespoten zijn. Of dat zo verstandig is, is maar de vraag.

Wilde bloemen
En mocht je perse een keer echte bloemen in een vaas willen zetten, dan is het verstandig om je tuin vol te zaaien met wilde bloemen. Die hebben geen pesticiden nodig en zijn een rijke voedingsbron voor bijen, vlinders en andere insecten. Daar kun je er dan best een aantal van plukken om die binnen in een vaas te zetten, zonder dat je daar je omgeving voor hoeft te vervuilen.

Gezondheid versus geld
Als we morgen zouden besluiten dat er geen bloemen meer geteeld mogen worden met behulp van pesticiden, zou dat voor de gezondheid van de mens en zijn omgeving alleen maar gunstig zijn. Er ontstaat geen hongersnood door. Er verdwijnt niet iets dat daadwerkelijk nodig is voor een goed functionerende samenleving. De enige schade die dat op zou leveren is inkomstenschade van degenen die nu aan die vervuilende bloementeelt verdienen.

De schade
Is het niet raar dat wij het belang om geld te mogen verdienen met het telen van bloemen veel zwaarder laten wegen dan de schade die de bloementeelt met pesticiden voor onze levensomgeving betekent? Hoe meer pesticiden we gebruiken, hoe groter de sterfte van insecten, hoe slechter de lucht- en waterkwaliteit wordt, hoe groter het risico op ziektes van degenen die in die industrie werken. Moeten we dat maar voor lief nemen omdat er geld met zo’n product te verdienen valt?

Geld voor alles
Als dat zo is, dan betekent dit dat de samenleving ten dienste staat van zogenaamde economische belangen. Je zou ook kunnen zeggen dat de belangen van de samenleving daarmee ondergeschikt worden gemaakt aan de belangen van degenen die ten koste van alles geld willen verdienen.

Bestaanswaarde
En dat is vreemd. Want geld heeft op zichzelf helemaal geen waarde. De enige waarde die geld heeft is de waarde die wij er aan toe kennen. Als je vraagt wat iemand belangrijker vindt, zijn bestaan of wat degene aan geld op de bank heeft staan, dan zal elk weldenkend mens diens bestaan belangrijker vinden. Als je je geld belangrijker zou vinden dan je bestaan, dan ben je niet goed wijs.

Bezit vergroten
Op het moment dat je ophoudt te bestaan, houdt ook je mogelijkheid om geld te bezitten op. Alleen daarom al is het bestaan van een mens belangrijker dan diens bezit. Ieder weldenkend mens zal dat voor zichzelf onderschrijven. Maar stel dat je je bezit kan vergroten door het bestaan van anderen aan te tasten, zou je daar dan voor kiezen?

Geld of medemens
Als je, net zoals bloemen, van mensen houdt, dan is het antwoord duidelijk. Dan kies je er niet voor om je bezit te vergroten door het bestaan of de gezondheid van anderen aan te tasten. Alleen als je meer van bezit voor jezelf vergaren houdt dan van je medemensen, zul je er altijd voor kiezen om het bestaan van anderen op te offeren als je daardoor je bezit kan vergroten.

Asocialen
Wie zijn de mensen die meer van hun eigen bezit houden dan van het bestaansrecht van hun medemensen? Psychopaten, denk ik, en narcisten. Als psychopaat word je geboren. Narcisme is aangeleerd gedrag. Een samenleving waarin bezit vergaren op zichzelf al als positief wordt gezien, is een samenleving die narcistisch gedrag bevordert. Een samenleving waar de schade die berokkend wordt onbelangrijker wordt geacht dan het kunnen verdienen van geld, is geen gezonde psychologische omgeving. Daar worden mensen asociaal en narcistisch van.

Schade versus winst
De belangen in de bloementeelt zijn, als je puur naar het verdienmodel kijkt, enorm. Maar als je dat eerlijk afweegt tegen de schade die bloementeelt de samenleving aandoet, dan is die schade veel groter dan de winst die het voor de samenleving als geheel oplevert. Die schade schaadt het bestaan zelf. Die winst schaadt alleen maar wat overbodige rijkdom van individuen.

Rede
‘Een door belangen gedreven persoon kan geen persoon van de rede zijn’, las ik onlangs in ‘Het Begin van Alles’ van David Graeber en David Wengrow (blz. 68). Als we personen van de rede willen zijn moeten we ophouden met ons door belangen te laten drijven. Het is niet redelijk om vanwege je eigenbelang schade aan het bestaansrecht en de gezondheid van anderen toe te brengen.

Bloemen uit eigen tuin
Vandaar dat ik er voor pleit om met die onzinnige bloementeelt op te houden, alleen al vanwege het enorm schadelijk gebruik van pesticiden. Mijn echtgenote krijgt nooit een bosje bloemen van me. Behalve als dat uit onze eigen tuin komt. Een tuin die zij overigens onderhoudt, dus dan krijgt ze eigenlijk een bosje bloemen uit eigen tuin. Een sigaar uit eigen doos als het ware.

Wel vertel ik haar elke dag dat bloemen niet echt van haar houden, maar ik wel. En dat ik haar daarom niet opzadel met zo’n bosje vergif.

Uit liefde.