Ansichtkaarten werden al geproduceerd aan het eind van de negentiende eeuw, maar aan het begin van de twintigste eeuw werden ze pas echt een groot succes. Hoe dat kwam, en welke vlucht dat nam kun je uitgebreid nalezen in Peter Cuijpers voortreffelijke inleiding in de wereld van de ansichtkaart De wereld in oude ansichten, die de periode van 1900 tot 1920 bestrijkt.

Cuijpers vertelt boeiend over de geschiedenis van de ansichtkaart en hij heeft bovendien aandacht voor een aspect dat bij andere boeken van kaartenverzamelaars nauwelijks aan bod komt, namelijk de teksten op de kaarten. Het zijn niet alleen de plaatjes die op de kaarten afgedrukt staan die ons een andere blik op de geschiedenis gunnen dan de geschiedenisboeken, maar de boodschap die de verzender van de kaart op de kaarten schreef vertelt soms ook een heel intrigerend verhaal.

Cuijpers laat verschillende soorten kaarten zien, heeft het over drukprocedés, uitgevers, de geschiedenis, de onvoorstelbare aantallen, en geeft uiteraard heel veel visuele voorbeelden, waardoor dit een onuitputtelijk bladerboek is geworden, dat zeker voor de beginnende verzamelaar onmisbaar is.

Cuijpers laat heel wat juweeltjes zien, maar hij verdrinkt soms een beetje in de enorme hoeveelheid kaarten waaruit hij kon kiezen. Wat dieper ingaan op een paar thema’s zou voor eventuele vervolgdelen welkom zijn, want je wordt van dit boek vooral heel nieuwsgierig naar meer, want er blijken bijvoorbeeld meer historische feiten op ansichtkaart te zijn vastgelegd dan je zou denken – ik vermoed dat je een dik boek zou kunnen vullen alleen met kaarten waarop gebombardeerde steden te zien zijn. Vergeten filmsterren of zangeressen, je zou er vele albums mee kunnen vullen, en zo zijn er heel wat meer thema’s te bedenken (de opkomst van de auto, het ontstaan van de toeristische industrie, de tradities rond het feliciteren en gelukwensen, enzovoorts).

De grote verdienste van dit boek vind ik nogmaals de aandacht voor de teksten die door de verzenders op de kaarten zijn achtergelaten, want die maken een kaart nog vele malen interessanter, en die maken dit ook een bijzonder leuk boek. Zie de voorbeelden.

• Peter Cuijpers – De wereld in oude ansichten – Walburg Pers – € 19,50 – ISBN 90-5730-758-8