Kunstenaar Wim Gijzen had in 1972 een gouden idee. Hij reisde langs alle zelfstandige Nederlandse gemeenten, dat waren er toen nog 863 (op dit moment zijn dat er iets minder dan vierhonderd, en dat vermindert nog steeds in rap tempo) en maakte daar een panoramafoto van het gemeentebord aan de gemeentegrens. Op die foto stond hij zelf ook altijd, want het moest natuurlijk wel duidelijk zijn dat dit een kunstproject was van Wim Gijzen, nietwaar? Dat hij er op veel van die foto’s wat lullig bijstaat zorgt overigens na al die jaren voor een stukje onbedoelde humor, maar dat terzijde.

Verder kocht hij in die gemeente twee ansichtkaarten, waarvan hij er een verstuurde naar de Rotterdamse Kunst Stichting die het project mogelijk gemaakt had. De andere kaart hield hij zelf. Verder fotografeerde hij de winkel waar de kaart werd aangekocht en de brievenbus waar hij gepost werd.

Dat leverde dus per gemeente één panoramafoto met het naambord van de gemeente, voor- en achterkant van een ansichtkaart (vandaar de twee kaarten), een foto van een winkel en een foto van een brievenbus. Gijzen plakte ze bij elkaar op een vel papier, deed er een lijstje omheen en had een fotografische registratie van Nederland.

Er valt het een en ander op het hele project af te dingen, want Gijzen was een zeer beperkt fotograaf, dus een aantal foto’s is overbelicht of anderszins mislukt, en op de keuzes van de kaarten is ook nog wel wat aan te merken, maar toch geeft het overzicht, zoals dat nu te vinden is in een vuistdik boek een mooi tijdsbeeld, met al die verschillende brievenbussen die inmiddels verdwenen zijn, de verschillende, soms prachtige postzegels, de kleine winkeltjes, waarvan een groot deel ook wel verdwenen zal zijn (alhoewel..,. Boomker in Haren is er nog steeds!).

Toch is het jammer dat zo’n gouden idee in handen kwam van een kunstenaar die het zo knullig uitvoerde. Nu geef ik het hele project een zesje, als het perfect was uitgevoerd zou het zonder meer een negen waard zijn geweest.

• Wim Gijzen – Een bezoek aan alle 863 gemeenten van Nederland 1972 – Van Spijk – ISBN 978-90-6216-983-2