
anything goes? berlijnse architectuur in de jaren tachtig
West-Berlijn was in de jaren tachtig een soort ommuurde West-Duitse enclave in Oost Duitsland, en “het Westen” deed er alles aan om van Berlijn een visitekaartje te maken – kijk, zo goed hebben wij het hier in het westen. Das Kaufhaus des Westens, het grootste en meest luxueuze warenhuis ter wereld, lag niet voor niets vlak naast De Muur. Als je in die jaren achtereenvolgens Oost-en West-Berlijn bezocht was dat feitelijk buitengewoon gênant, want de verschillen waren wel erg extreem.
In de jaren tachtig, dus voordat de muur viel, werd er ook veel en opzienbarend gebouwd in Berlijn, en over die architectuur en die periode is nu een boek verschenen, dat eigenlijk de catalogus is bij een tentoonstelling die tot en met april 2021 te zien was in de Berlinische Galerie, Landesmuseum für Moderne Kunst, Fotografie und Architektur.
Ook in Oost-Berlijn werd overigens driftig gebouwd in die jaren, want Berlijn bestond in 1987 zevenhonderdvijftig jaar, en dat moest uiteraard gevierd worden, dus met name postmoderne architecten kregen ruim baan. De meeste van die gebouwen zijn overigens inmiddels verdwenen, verbouwd of staan op de lijst om afgebroken te worden, dus dit boek komt net op tijd om een decennium vast te leggen met architectuur die toen verguisd werd, maar die eigenlijk nu pas door architecten op waarde wordt geschat.
Veel oude foto’s dus, veel tekeningen, schetsen en ook vrij veel geplande projecten die nooit uitgevoerd werden – de tijden waren net iets te woelig voor sommige pretentieuze ideeën, vrees ik. De samenstellers van de tentoonstelling en het boek hebben mooi werk verricht door de archieven op een fraaie manier ondersteboven te keren en er behoorlijk wat juweeltjes uit te vissen. Een fascinerend boek voor iedereen die in architectuur geïnteresseerd is.
- Anything Goes? – Berliner Architekturen der 1980er Jahre – Berlinische Galerie – Kerber Verlag – € 45.-
- Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Anything Goes?

Links een dubbel woonhuis uit 1970-72 met een ronde trappenhuistoren, en een stijl die tussen pop-architectuur en postmodernisme in zit. Rechts een nieuwbouwwoonblok uit 1971-1977, gefotografeerd door H. Binet rond 1986, de isometrie is van 1971.

Detail van een poortgebouw aan de over van de Fränkel, gebouwd in 1981, foto van Reinhard Friedrich uit 1984.

In de tuin van het huis aan de Fehrbellinerstraße 6, jaren tachtig, foto Robert Conrad. Het schijnportaal aan de achterkant van de voormalige Pfefferberg-brouwerij verbindt antieke met zeer berlijnse associaties.
© 2021 Berlinische Galerie, Landesmuseum für Moderne Kunst, Fotografie und Architektur, Kerber Verlag en de fotografen