De oppervlakte van de aarde is eindig, dat weten we allemaal, en de grond is ons kostbaarste bezit. Een onverschillige of puur op winst gerichte omgang met grond heeft in de afgelopen decennia met name onze steden, maar ook onze dorpen, ingrijpend veranderd. De klimaatcrisis, stijgende woonkosten en het dreigende verlies van voedselsoevereiniteit zorgen er voor dat het grondprobleem belangrijker dan ooit is voor de toekomst.

Boden für Alle, oftewel grond voor iedereen is een boek dat gemaakt is door het Architectuurcentrum Wenen. Het laat om te beginnen duidelijk en helder de achtergronden zien, politiek, juridisch, historisch en wetenschappelijk. Begripsverklaringen brengen duidelijkheid in het struikgewas, om het zo maar te zeggen.

Maar er is meer – er worden oplossingen aangedragen – landen worden met elkaar vergeleken, sterke en zwakke ruimtelijke plannen worden naast elkaar gezet, en er is ruimte voor humor – satirische fotoverhalen houden het verleden een spiegel voor.

Het interessantste zijn de internationale best-practice-voorbeelden die goede alternatieven laten zien. Alternatieven die wel eens de sleutel naar een mooiere toekomst zouden kunnen zijn. Want die voorbeelden zijn stuk voor stuk inspirerend en zoals je kunt zien, ook haalbaar gebleken.

Het mooie is dat daar ook een Nederlands voorbeeld bij zit, van de ENCI-fabrieken bij Maastricht, die ruim een eeuw lang een groot deel van de Sint Pietersberg hebben afgegraven om kalk te leveren voor de Nederlandse cement-industrie. In 2018 werd de fabriek gesloten en werd het terrein omgetoverd tot natuurreservaat, waar je zeldzame planten en dieren kunt vinden en waar recreanten welkom zijn.

Een ander mooi voorbeeld komt uit Seoul de hoofdstad van Zuid Korea, waar ze maar liefst ruim tien kilometer autoweg in de stad hebben opgegeven om het riviertje dat daar vroeger stroomde weer te herstellen, en er een park omheen te creëren. Kijk, zo maak je een stad pas echt aantrekkelijker – autoweg plaats laten maken voor een stroompje en een stadspark in plaats van andersom (zoals ze in Maastricht nog in de jaren zestig het mooiste stadspark van Europa opofferden voor een snelweg die dwars door de stad kwam te lopen).

Er zijn meer inspirerende voorbeelden te vinden in dit boek, dat zeker niet alleen voor stadsplanners en architecten interessant is. Mooi om te zien dat er al zoveel positiefs gerealiseerd is. Met dit boek in de hand kun je misschien je eigen stadsbestuur ook van een paar mooie plannen overtuigen, wie weet. Want dat het kan, dat wordt wel bewezen.

• Boden für Alle – Architekturzentrum Wien & Park Books – € 38.-