Der Zwitserse architect Hans Schmidt (1893–1972) geldt als pionier van de Zwitserse architectuur. Hij stond voor een functionalistische architectuur in dienst van sociale woningbouw waarbij hij een groot sociaal engagement aan de dag legde. Vanaf 1930 trad hij toe tot de groep rond de Frankfurter architect Ernst May en verhuisde hij naar de  Sovjet Unie. Daar hoopte hij zijn moderne architectuur en stadsplannen consequent te kunnen verwezenlijken.

In 1937 verliet hij het land weer omdat het regime van Stalin steeds repressiever en ronduit totalitair werd en keerde terug naar Zwitserland. Het boek In Stalins Reich vertelt het verhaal van Hans Schmidt in Moskou en belicht zowel zijn privé-omstandigheden als zijn beroepsmatige omstandigheden en gaat ook in op de manier waarop hij in de maatschappij stond.

De schrijver is als een detective te werk gegaan en ondersteunt zijn verhaal met vele documenten, foto’s, schetsen, plannen, citaten uit brieven enzovoorts. Dat levert een buitengewoon fascinerend boek op dat bovendien subliem vormgegeven is. Het is dan ook geselecteerd voor de «25 Schönsten Deutschen Bücher 2020» waarbij de jury onder meer de verbazingwekkende frisheid van het boek prijst, en het aanbeveelt als een tijdloze klassieker. Daar heb ik niets aan toe te voegen.

• Jürg Düblin – In Stalins Reich – Scheidegger & Spiess – ISBN 9783858816535
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: In Stalins Reich

Hans Schmidt, Portret, vermoedelijk uit de twintiger jaren. © gta Archiv / ETH Zürich, Hans Schmidt