new follies bij de fraeylemaborg in slochteren
Follies zijn nutteloze, onzinnige huisjes, bouwsels die eigenlijk alleen gebouwd zijn voor de leuk. Ze zijn bekend geworden doordat er een paar Britse excentriekelingen waren die wat idiote follies in hun achtertuin hadden gebouwd, er was een Franse postbode die van de stenen die hij onderweg vond een gigantische bouwwerk maakte, en er zijn nog her en der over de hele wereld wat merkwaardige bouwsels zonder aanwijsbaar nut te vinden die de kijker met stomheid slaan, omdat ze bijvoorbeeld bijzonder mooi of ingenieus zijn.
Rond de Fraeylemaborg in Slochteren, op het Groninger platteland, zijn tien nieuwe follies neergezet, winnaars van een wedstrijd, en het is de moeite waard om er te gaan kijken, want dit soort architectonische merkwaardigheden moet je toch van binnen en van buiten ervaren – een foto is hier echt niet voldoende om te begrijpen wat zo’n follie leuk maakt. Gelukkig krijg je een sleutel mee, zodat je inderdaad elke follie ook in kunt.
De eerste was meteen al raak – de titel, “koetshuisje” werd pas duidelijk toen we hem zagen staan – een koets zonder wielen, die er meteen al prachtig uitzag omdat het hout zwartgeblakerd en verbrand was. Stap je naar binnen, dan daalt de rust over je heen, want dan heb je door twee enorme ramen uitzicht op de bomen van het landgoed rond de borg.
De tweede follie was ook zwart en leek in eerste instantie veel minder spectaculair, maar toen we hem hoorden kraken en kreunen raakten we toch geïntrigeerd – het blijkt om een huisje te gaan dat steeds kleiner wordt, en nadat het heel klein is geworden, weer steeds groter. “Moving architecture” staat er ten overvloede op een van de muren van dit huisje dat Donkerlicht heet. Vooral dat voortdurende zachtjes kraken en kreunen van de bewegende muren maakt dit een geweldige follie.
Er waren er meer – een tweeledige bus midden in het bus, met bushalte – daar zat me wat te veel pseudo-diepzinnig geneuzel bij eerlijk gezegd. Dat geldt ook een beetje voor Façade, een doormidden gezaagd kerktorentje waar een zeecontainer achter geplaatst is.
De Secret Oak was dan wel weer geslaagd – een houten huisje om een driehonderd jaar oude eik heen gebouwd – daar ga je vanzelf van alles bij voelen en denken. De Hazelnoot, de follie die de publieksprijs won, vind ik een van de minder geslaagde follies, omdat het eigenlijk gewoon een tuinhuisje is met een bijzondere vormgeving, en niet meer dan dat.
De strotempel heeft meer potentie dan hij waarmaakt wat mij betreft – een ingenieuze constructie die met kabels bij elkaar gehouden wordt en een dak dat een eeuwige blauwe hemel suggereert.
Het dakraam van de Koperen Kamer heeft de contouren van de Fraeylemaborg, en die komen ook weer terug in het bankje dat in de kamer staat. De buitenkant is koperkleurig, de binnenkant licht en wit, wat een bijzonder effect oplevert. De moeite waard om even door de smalle toegangsopening naar binnen te gaan.
Al met al een fascinerende tentoonstelling, ook doordat je ongemerkt het landgoed rond de Fraeylemaborg een keer helemaal verkent, met onder meer de bijzondere bruggetjes, prachtige bomen en doorkijkjes.
De galerie werkt als volgt:
Klik op een van de foto’s en hij verschijnt groot in beeld. Klik rechts binnen de foto en je gaat naar de volgende, klik links en je gaat terug naar de vorige. Klik je naast de foto, dan kom je weer hier terecht.