Metsamor was een arbeidersstad die gebouwd was voor de mensen die werkten bij de Armeense kerncentrale die symbool stond voor de Sovjet-Armeense droom van technologische vooruitgang. In zo’n twintig jaar tijd werd de stad voortvarend opgebouwd in een zeer hoog tempo, maar toen gebeurden er twee dingen achter elkaar die alles tot stilstand brachten.

Om te beginnen was er een verwoestende aardbeving in 1988. Toen die in 1991 werd gevolgd door het uiteenvallen van de Sovjet Unie leidde dat tot sluiting van de kerncentrale en vervolgens vielen alle bouwwerkzaamheden in Metsamor stil.

Toen de kerncentrale in 1995 toch weer werd opgestart was de stad volledig van zijn oorspronkelijke doel verwijderd geraakt en de mensen die er nog leefden woonden in een half afgebouwd en grotendeels verlaten stedelijk skelet.

De architectuur van Metsamor is een uniek voorbeeld van een bijzondere Armeense variatie op het Sovjet-modernisme van de jaren zestig en zeventig. Katharina Roters, die we al kenden van haar boek over Hongaarse kubuswoningen, maakte de foto’s voor het boek dat over Metsamor is gemaakt en waarin de geschiedenis van deze unieke stad wordt verteld.

Het is niet alleen de verbazingwekkende geschiedenis van Metsamor die dit boek fascinerend maakt, ook de foto’s van de voor een groot deel verlaten of ongebruikte gebouwen, en de essays, over de lessen die we uit het verhaal van Metsamor zouden kunnen trekken.

Ook voor architecten is het overigens een aanrader, want het boek bevat ook een groot aantal tekeningen van architecten en stadsplanners.

• Roters & Petrosyan – Utopia & Collapse – Rethinking Metsamor: The Armenian Atomic City – Park Books – ISBN 9783038600947
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Utopia & Collapse