Conceptuele kunst leek een tijdlang een stroming die kort maar hevig bestond en vervolgens weer oploste en in het niets verdween. Dat had voor een deel te maken met de aard van de kunst, want conceptuele kunst is per definitie wat ongrijpbaarder en wat minder goed te conserveren dan traditionele kunst – het gaat soms zelfs maar om een idee dat op een velletje papier is vastgelegd.

Nu zijn dat wel de extreme gevallen – de meeste conceptuele kunstenaars wilden toch ook wel wat laten zien, en een aantal was ook wel degelijk visueel ingesteld, dus dan werd het je als kijker (letterlijk) wat gemakkelijker gemaakt, maar veel conceptuele kunst deed toch teveel een beroep op het denkvermogen van de beschouwer om voor een groot publiek ooit aantrekkelijk te worden.

Toch blijken er altijd weer kunstenaars te zijn die zich hebben laten inspireren door de grote conceptuele kunstenaars van de jaren zestig en zeventig, en dat resulteerde in een verrassende tentoonsteling en gelukkig ook een verrassende dubbelcatalogus met twee voorbeeldig uitgegeven boeken.

In het eerste boek, Konzeption / Conception (de boeken zijn tweetalig, Duits en Engels) wordt ons geheugen even opgefrist en krijgen we een mooi overzicht van een aantal conceptuele kunstenaars uit de jaren zestig als Stanley Brouwn, John Baldessari, Daniel Buren, Hanne Darboven, Edward Ruscha, Jan Dibbets en Sol Lewitt. Een mooi tijdsbeeld, en als je je erin verdiept nog steeds fascinerende kunst. Het gaat hier overigens om de facsimile van de catalogus bij een tentoonstelling uit 1969.

Het tweede boek, More Konzeption / Conception now laat het werk zien van hedendaagse kunstenaars die werken volgens de uitgangspunten van de conceptuele kunst. En dan blijkt het principe nog springlevend en nog even prikkelende en spannende kunst te kunnen opleveren als een kleine halve eeuw geleden. Je moet er als toeschouwer iets meer moeite voor doen, maar als je daartoe bereid bent levert deze kunst je ook erg veel op. Je wordt weer eens op het verkeerde been gezet, je gaat weer eens nadenken over zaken die vanzelfsprekend leken, je raakt weer eens oprecht verbaasd, en je wordt door kunstenaars op een ander denkspoor gezet. Heerlijk.

Een uitstekend idee om beide boeken samen uit te brengen, want conceptuele kunst verdient het om weer even terug in het geheugen gebracht te worden. Nadenken in de kunst kan leuker zijn dan je denkt.

• more Konzeption / Conception now – twee boeken in een doos – Kerber Verlag – 49,90 incl verzendkosten bij de uitgever – ISBN 978-3-86206-429-8
• Je kunt het boek ook bij een bekende webwinkel bestellen: more Konzeption Conception now