In 2016 is het precies honderd jaar geleden dat Dada geboren werd in het befaamde Cabaret Voltaire in Zürich. De kunstenaar Hans (Jean) Arp was een van de grondleggers, samen met zijn vrouw Sophie Taeuber.
Cabaret Voltaire werd opgericht door Hugo Ball, samen met Arp, Emmy Hennings, Marcel Janco en Tristan Tzara, en het werd al snel een soort kruising van nachtclub en kunstsalon waar zowel kunstenaars als dichters terecht konden met hun werk, terwijl ook musici er welkom waren.

Er hing werk van Jean Arp, August Macke, Pablo Picasso, Arthur Segal en Marcel Slodki aan de muren van het artiestencafé, maar het was toch niet een galerie of een tentoonstellingsruimte in de gebruikelijke zin. Cabaret Voltaire heeft eigenlijk maar een half jaar gedraaid, maar toen hadden de kunstenaars al een dusdanige reputatie opgebouwd dat ze konden exposeren in een reguliere galerie, en in 1917 regelden ze zelf Galerie Dada.

Genesis Dada vertelt het verhaal van het allereerste begin, van de bruisende, legendarische periode in Cabaret Voltaire, waarin de basis voor Dada werd gelegd, en Galerie Dada meteen daarna. We krijgen veel materiaal te zien uit die tijd, er wordt uitgelegd waar de inspiratie vandaan kwam (voor een deel van Afrikaanse kunst – je kunt het aan de kunst van Arp wel enigszins terugzien), er wordt ingegaan op de legendarische programma’s die ze opvoerden, want er werd toen wel geschiedenis geschreven – de kunstgeschiedenis werd nooit meer hetzelfde na Dada. Al was het maar omdat de humor serieus werd genomen als middel in de kunst.

Genesis Dada gaat ook in op de context van de tijd (in 1916 zitten we nog middenin de Eerste Wereldoorlog!) en bekijken we de intellectuele en sociale achtergronden die konden leiden tot deze ongekend invloedrijke kunststroming.

Meer dan 150 goedgekozen illustraties, een aantal thematische essays die Dada van verschillende invalshoeken bekijken, en je hebt het gevoel dat je bijna erbij bent, bij het ontstaan van een buitengewoon vitale kunststroming, die nog niets aan urgentie lijkt te hebben ingeboet. Een bijzonder boek.

• Genesis dada – 100 years of Dada Zurich – Scheidegger & Spiess – ISBN 9783858817679
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Genesis Dada

Hugo Ball in kubistisch kostuum, 1916, Hugo-Ball-Sammlung, Pirmasens, onbekende fotograaf