Japan heeft een lange traditie van verhalende kunst, die het enorme succes van strips (manga) heel goed kan verklaren, want als je naar de illustraties kijkt die al vanaf de dertiende eeuw bekend zijn, dan doen die soms wel erg veel denken aan striptekeningen.

De monogatari-e oftewel beelden van vertellingen stammen al uit Boeddhistische teksten, klassieke Oost-Azialische literatuur, lyriek en theaterteksten, en zitten door de tekeningen rotsvast in het collectieve Japanse geheugen gegrift – de verhalen, de levenslessen, de legendes en sages werden op heel veel verschillende manieren overgebracht.

In het geweldige boek Liebe, Kriege, Festlichkeiten, oftewel Liefde, Oorlog en Feestelijkheden krijg je ze allemaal te zien, van de dertiende eeuw tot nu – kamerschermen, kimono’s, hangrollen, houtsneden, keramiek, maar ook rollen van soms wel veertien meter lang, die een compleet verhaal vertelden – dat was dus echt een stripverhaal voordat het woord was uitgevonden.

Het verbijsterende aan dit boek is vooral de enorme hoeveelheid kwaliteit – zelfs een schrijfkistje dat beschilderd is bevat een verhaal dat vol zit met verbazingwekkende details. Je raakt hier dus niet snel uitgekeken, met name ook doordat deze “strips” vaak zonder tekst op een gecomprimeerde manier een verhaal vertellen, wat een zeker concentratie van de kijker vraagt. Maar als je dan de moeite neemt om er echt even in te duiken ontdek je steeds meer – de details zijn vaak ook bijzonder grappig – veel tekenaars hadden er duidelijk ook plezier in om grapjes in hun verhalen te verstoppen, en dat maakt deze kunst op een merkwaardige manier nog tijdlozer dan ze toch al is.

Een fors boek, waar je niet snel op uitgekeken bent, zoals ik al zei, ook doordat het een aantal uitklappagina’s bevat waar je je nog eens extra aan kunt vergapen. Er wordt op de goede momenten ook ingezoomd, zodat je bepaalde details wat beter kunt bekijken. Alles bij elkaar een voorbeeldig boek, dat niet alleen voor kunstliefhebbers een aanrader is, maar zeker ook voor stripliefhebbers, die hier kunnen zien dat strips niet helemaal voor niets de negende kunst worden genoemd.

•  Liebe, Kriege, Festlichkeiten – Museum Rietberg – Scheidegger & Spiess – hardcover 366 pp – € 48.-