Over het algemeen ben ik niet zo heel erg dol op verzamelingen, omdat de samenhang vaak ontbreekt en je door een vrij willekeurige collectie gevoerd wordt. Dat is in het geval van het boek “Van Albrecht Dürer tot Andy Warhol” ook wel het geval, maar toch is dit een heerlijk boek om in rond te dwalen, onder meer omdat ik in de meesterwerken uit de Grafische Verzameling van het Zwitserse ETH veel oude en geliefde bekenden tegenkwam die ik al te lang niet gezien had.

Zo zijn er van Rembrandt naast een paar fraaie zelfportretten ook wat mooie landschapjes te vinden en een magnifieke ets van een schelp, die ik altijd al heel bijzonder vond. Goya is ook vertegenwoordigd met een aantal heel erg mooie etsen en grafieken, net als uiteraard Albrecht Dürer, wiens Rhinoceros samen met Andy Warhols soepblikje de cover siert.

Warhol wordt door velen gezien als een oppervlakkige pop-artkunstenaar, maar ook van hem zijn hier precies de goede zeefdrukken te zien – twee donkere prenten van elektrische stoelen waar je even stil van wordt. Stille aanklachten.

Oude meesters, moderne Zwitserse kunst, prenten, tekeningen, etsen, zeefdrukken – de Graphische Sammlung van het ETH bestaat uit zo’n honderdzestigduizend werken op papier, waaruit een prachtige keuze is gemaakt. Naast beroemdheden uit vorige eeuwen als Dürer, Rembrandt, Giacometti, Picasso en Goya zijn er ook vrouwelijke kunstenaars uit die tijd, als Maria Sibylla Merian en Elisabetta Sirani. Ook de hedendaagse kunst is ruim vertegenwoordigd, met werk van bekende kunstenaars als Louise Bourgeois, Andy Warhil, Markus Raetz, Meret Oppenheim, James Turrell en Miriam Cahn.

Het ETH werd in 1867 voor studie-doeleinden opgericht, maar tegenwoordig is het voor liefhebbers van kunst zowel als academici een geliefde plek, terwijl er steeds activiteiten worden ondernomen om de collectie ook voor een breder publiek toegankelijk te maken. Foto’s en ansichtkaaren werden al in boeken gepresenteerd in de ETH-bibliotheek, en met dit fraaie, ruimbemeten naslagwerk wordt ook de grafische kunst uit de collectie voor iedereen toegankelijk.

Het boek bevat niet alleen uitstekende reproducties, er zijn ook veel uitklappagina’s te vinden, met werken die over meerdere pagina’s te zien zijn, onder meer een adembenemend fraai Alpenlandschap over vier pagina’s breedte.

En wat nogmaals vooral opvalt is dat de keuzes zo goed zijn – van Egon Schiele twee prachtige zittende vrouwen, van Edvard Munch niet de schreeuw maar een minstens zo indrukwekkende lithografie, een paar hele mooie Picasso’s, en ga zo maar door. En vergeet de vrouwen niet, die krijgen hier eindelijk ook eens ruim de aandacht die ze verdienen, en dat ze dat verdienen is overduidelijk als je ze in een boek als dit naast hun mannelijke collega’s ziet staan.

Kortom, van Dürer tot Warhol is een boek om eindeloos in te blijven bladeren, en regelmatig stil te blijven staan bij individuele pareltjes.

• From Albrecht Dürer to Andy Warhol – Masterpieces from the Graphische Sammlung ETH Zürich – Scheidegger & Spiess – € 49.-