Musea zijn de seculiere kathedralen van deze tijd. Behoorde je vroeger tot de top van de architectuur als je een kerk of kathedraal mocht bouwen, tegenwoordig word je als architect pas echt serieus genomen als je een museum hebt gebouwd.

Musea (waarom spreken ze in Engelstalige landen overigens over “museums”?) hebben bovendien een ietwat vergelijkbare functie – als je een moment van contemplatie zoekt, even wilt bijkomen van deze jachtige tijd, even moreel gesterkt wilt worden of gewoon nodig toe bent aan een dosis schoonheid om er weer even tegen te kunnen, dan zoek je een museum op.

Musea zijn de laatste decennia zelf ook steeds meer kunstwerken geworden, zoals we mooi kunnen constateren in het boek Contemporary Museums. Gebouwen om je aan te vergapen, en in het slechtste geval niet meer dan dat. Maar in het beste geval is een museum zo ontworpen dat het gebouw an sich al prachtig is en een genot om doorheen te wandelen, terwijl de kunst er optimaal tot haar recht komt.

Dat laatste zul je zelf proefondervindelijk moeten vaststellen, want in dit boek gaat de aandacht vooral uit naar het gebouw als kunstwerk, en dan is er de laatste decennia genoeg gebouwd om je nieuwsgierig te maken. Want dat is wat het boek vooral doet – nieuwsgierig en gretig maken. Je wilt het liefste meteen afreizen om er zelf te gaan kijken, omdat de foto’s en de tekeningen je weliswaar lekker maken, maar een gebouw ook in het echt gezien en ervaren moet worden.

De variatie in kathedralen is aardig te overzien, maar bij de moderne musea kom je af en toe voor compleet nieuwe verrassingen te staan, want hier gaan architecten echt op avontuur, met ronduit verbluffende gebouwen als resultaat. Als je dit boek doorbladert zul je regelmatig even “wow” roepen, want we laten hier nieteens de spectaculairste musea zien.

Je kunt je goed voorstellen dat musea publiekstrekkers van jewelste zijn geworden, want dat heeft voor een groot deel met de magnifieke gebouwen te maken. Benepenheid en snoeilust wreken zich hier op de langere termijn onherroepelijk.

Er is in het boek overigens ook aandacht voor een opmerkelijk paviljoen van het Nederlandse Kröller Müller Museum.

• Antonello Marotta – Contemporary Museums – Skira – ISBN 978-88-572-0258-7