Prisma was niet de eerste Nederlandse pocketboekenreeks, maar waarschijnlijk wel de meest succesvolle. De eerste duizend Prisma’s zagen er dan ook prachtig uit, en ik denk dat de voorbeeldige vormgeving zeker een deel van het succes heeft bepaald. Wat titels betreft was het een allegaartje. De reeks begon met een groot aantal Dickenstitels, en daarna ging het verder met romans, detectives, maar ook woordenboeken, populairwetenschappelijke werkjes, puzzelboekjes, dichtbundels, enzovoorts.

Zoals je hier links kunt zien was het een feest om een rij Prisma’s op je boekenplank te hebben staan, want zelfs aan de ruggen was aandacht besteed.
De achterkant van het boek zag er ook altijd perfect uit, met een mooi kadertje, een foto van de schrijver en wat informatie over die schrijver, en het prismalogo. Op de rug zie je het spectrumlogo, van de uitgever. Prisma is de naam van de reeks. Je had ook nog Prisma Juniores van dezelfde uitgever, met soms verrassend goede kinder- en jeugdboeken.

Zoals gezegd zagen de eerste duizend prismaboeken er prachtig uit. Toen besloot de uitgever dat er gemoderniseerd diende te worden en werd het allemaal wat strakker. De ruggen kwamen er zo uit te zien:

Na nummer vijftienhonderd, toen het succes van de reeks al begon terug te lopen werd er weer een modernisering doorgevoerd, en zagen de ruggetjes er zo uit:

Toen was de lol er voor mij definitief af. Een boek moet er toch wel een béétje aantrekkelijk uitzien.
Een van de eigenaardige details die bij de eerste duizend horen is de kleur van het papier. Als je het boek opendeed was het gewoon papier, maar de zijkanten waren vaak gekleurd – een beetje vergelijkbaar met goud-op-snee, maar dan kleur-op-snee, ongeveer zo:

En dan waren er nog veel meer kleuren (rood, groen). De boeken vallen nu bijna van ellende uit elkaar en zijn dus eigenlijk niet meer te lezen. Na lezing kun je ze in ieder geval weggooien. Maar het is de moeite waard ze alleen al om de omslagen te verzamelen.
We laten verderop een paar voorbeelden zien van omslagen die door Eppo Doeve gemaakt zijn. Hier laten we nog even het verval zien: omslagen van na die eerste prachtige reeks van duizend.

Moderne strakke vormgeving, maar de warmte van de oude prisma was meteen ook helemaal verdwenen.

Na nummer vijftienhonderd verdween ook de informatie over de schrijver van de achterkant, en werden voor- en achterkant vrijwel identiek, en bovendien foeilelijk.

• Als je wil zien hoe het anders kan, bekijk dan de omslagen die Eppo Doeve maakte voor een aantal van de eerste duizend prisma’s.
• Over andere pocketseries