Soms verschijnt er een boek waar je met stomme verbazing in bladert en je afvraagt waarom dit boek er nog niet eerder was, omdat het, zonder dat je je dat eerder realiseerde, in een behoefte blijkt te voorzien. Tomado is zo’n boek, waarin ik met enorm veel plezier de ene AHA-erlebnis na de andere beleefde.

Het begon meteen al met de fraaie “uitdruiper” bij het voorwoord, waar een voorwerp staat dat ik al jaren koester omdat ik het bloedmooi vind. Het is een voorbeeld van Dutch design, lang voordat die term bestond – puur functioneel ontwerp dat niet alleen functioneel is, maar ook nog eens mooi. Het was bedoeld voor flessen yoghurt met een brede hals, waar je dan het laatste restje uit kon laten lekken. Ik heb het ding niet heel veel gebruikt, maar wel altijd bewaard vanwege de bijzondere vormgeving. Het blijkt nu van Tomado te zijn. Dat was de eerste verrassing.

Er volgen er in dit boek heel veel meer. De boekenrekjes die iedereen in de jaren zestig kocht, barbertje, die je zo mooi onder een plank kon hangen om je kastruimte te vergroten, de simpele maar geniale en onverwoestbare flessenhouder, maar ook het afdruiprekje, de fritessnijder of de eierlepel. Het boek is een feest der herkenning, en het is ook verrassend, omdat ik van een aantal producten helemaal niet wist dat ze van Tomado afkomstig waren.

Dit boek, dat onder meer ook leert dat TOMADO staat voor Van der Togt’s Massa-Artikelen Dordrecht, vertelt de hele geschiedenis van het merk, laat de producten zien, met onder meer ook vele pagina’s schitterende oude advertenties.

Maar er wordt ook verteld over de opmerkelijke karakters Wim en Jan van der Togt die het bedrijf groot maakten. En over de uiteindelijke ondergang en de overname door Bekaert.

Toch ligt hier vooral en terecht de nadruk op de indrukwekkende nalatenschap van Tomado die perfect wordt samengevat in wat zij zelf als de essentie van hun bedrijf zagen. Hun motto was: “Zelfs het eenvoudigste voorwerp ligt niet beneden onze waardigheid, mits het in zijn uitvoering volmaakt is.”

Er komt in het boek nog veel meer aan bod, bijvoorbeeld de samenwerking met architect Maaskant die een tamelijk unieke fabrieks- en kantoorarchitectuur opleverde, de samenwerking met Blokker en Moulinex en veel meer.

Maar wat het boek toch vooral een feest maakt, dat zijn al die magnifieke producten, waardoor je om de paar pagina’s uitroept “oh ja, natuurlijk!”. Dat maakt het een boek om geweldig opgewekt en vrolijk van te worden.

• Marlies Hummelen, Chris Reinewald, Paul Mertz – Tomado – Van der Togt’s Massa-Artikelen Dordrecht 1923-1982 – Uitgeverij Boekschap – ISBN 978-94-90357-08-5 – € 29,75

• www.facebook.com/tomadoboek