Do or Die is de titel van een bijzonder fraaie catalogus van een bijzondere tentoonstelling waarin hedendaagse fotografie werd gecombineerd met schilderkunst van eeuwen eerder. De confrontaties die dat opleverde zijn op zijn zachtst gezegd verrassend te noemen, soms schokkend, soms ontroerend, maar altijd tot nadenken stemmend.

Maar soms levert het ook gewoonweg bloedmooie combinaties op. Kijk maar eens naar de eerste twee hier rechts, die naast elkaar in het boek staan. Schilderij en foto versterken elkaar, je gaat beter naar het schilderij kijken als je de foto ernaast ziet hangen, en beter naar de foto doordat het schilderij ernaast hangt. Winst voor de schilderkunst, die zo een nieuw publiek kan winnen, en winst voor de fotografie.

Dat geldt wat mij betreft zeker voor een schilderij als het onderstaande damesportret met opmerkelijke hoofddoek, waarvan je er in ieder museum van oude kunst wel eentje aantreft. Meestal loop ik er langs zonder er veel aandacht aan te schenken, maar als er ineens een foto van Hendrik Kerstens naast hangt (zie de cover van het boek hier recht boven) van zijn dochter met een plastic zak op het hoofd, dan blijf je staan en ga je beter kijken.

Zo gaat het in deze tentoonstelling en dit boek over leven en dood op een manier die aangrijpender is dan een simpele foto-tentoonstelling of alleen een schilderijententoonstelling zouden kunnen bewerkstelligen – je raakt er hier van doordrongen dat geboorte, liefde, verdriet, dood, en andere universele thema’s niet voor niets al eeuwen lang door kunstenaars gebruikt worden. De dialoog tussen de kunst van eeuwen geleden en de fotografie van nu verdiept op de een of andere geheimzinnige manier de emotie van die thema’s – het is moeilijk hier onbewogen langs te lopen – het ráákt je en kruipt onder de huid, en dat heeft echt alles te maken met die onverwachte handreiking over de eeuwen heen.

Een aangrijpend, bijzonder boek, waarbij ik wil opmerken dat ik de meest aangrijpende en de meest schrijnende combinaties hier niet laat zien.

• Do Or Die – The Human Condition in Painting and Photography – Teutloff meets Wallraf – Hirmer Verlag – ISBN 978-3-7774-3261-8