Ger van Elk vond ik in de jaren zestig en zeventig een buitengewoon intrigerende kunstenaar, omdat hij op een bijzondere manier schoonheid en intelligentie wist te koppelen. De kunst van Ger van Elk was nooit alleen maar mooi, er zat altijd een idee achter. Daar werd hij soms ook om verguisd, want ik herinner me smalende kritieken op het blokje hout dat hij midden op de oceaan wit had geverfd, omdat dat de schoonste, absoluut stofvrije plek op de wereld zou zijn. Was dat nou kunst? Ja dus, wat mij betreft, zelfs als het feitelijk niet waar zou zijn. Het idee dat je de schoonste plek ter wereld op zou zoeken om daar een blokje hout wit te verven sprak mij aan, en ik bleef van Elk dan ook een tijd volgen.

Op de meest onverwachte momenten kwam ik zijn werk tegen – na een optreden van het Willem Breuker Kollektief ging er bijvoorbeeld een grote driehoekige houten koffer open met daarin de driehoekige platenhoes die van Elk ontworpen had. Toch werd het op een bepaald moment wat stiller en verloor ik de man uit het oog. Uit het boek dat onlangs bij uitgeverij Thieme Art verscheen met een overzicht van zijn werk blijkt dat van Elk gewoon is doorgegaan met het opbouwen van een verbazingwekkend veelzijdig oeuvre.

Dat boek, daar kun je als kunstliefhebber wel even mee vooruit, want van Elk maakt kunst die je zintuigen en je verstand op scherp zet, een combinatie die vrij zeldzaam is. Er wordt gespeeld met perspectief, er worden zaken aan het oog onttrokken in de zogenaamde sandwichwerken (hier rechts zie je er onderaan eentje, waarin een heleboel schilderijtjes vastgeklemd zitten), er worden intelligente performances opgevoerd enzovoorts. Maar altijd op een manier die ervoor zorgt dat van Elk niet zonder meer kan worden ingedeeld bij de Conceptuele kunst, daar is het werk net te ongrijpbaar voor.

Van Elk gaat ook met het werk van andere kunstenaars spelen, door bijvoorbeeld de “werkelijkheid” van Morandi rond een van zijn schilderijen te suggereren, of door in een museum oude landschappen tegen elkaar aan te hangen, met de horizon op één lijn, er wordt gedold met het pointillisme van Seurat, en het “red, yellow and blue” van Newman ziet er ineens heel anders uit.

Het is bij van Elk zaak elk werk goed te bestuderen, tot en met de titel, want er zijn steeds weer intelligente puzzels op te lossen, terwijl het werk vaak ook nog eens bloedmooi is om naar te kijken. Het gaat dus niet alleen om de intellectuele kant, maar ook om de emotie die bij kunst komt kijken. Daar komt nog bij dat van Elk vaak bijzonder grappige kunst maakt. Er mag gelachen worden, en ook dat is bij kunst vrij zeldzaam.

Het boek geeft een vrij uitgebreid overzicht van het oeuvre van van Elk, en bevat een paar uitgebreide teksten van onder meer Ron Kaal en Carel Blotkamp, maar het zijn vooral de afgebeelde werken die de geest spitsen en die het zo’n aantrekkelijk boek maken. Van Elk blijft intrigeren.

• Ger van Elk – redactie en samenstelling Marente Bloemheuvel en Zsa-Zsa Eyck – Thieme Art – ISBN 978-90-78964-28-5

• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Ger van Elk