Kunsthistoricus Henk van Os heeft op uitnodiging van het Groninger Museum een tentoonstelling samengesteld met werk van kunstenaars waar hij, toen hij jong en in Groningen was, goede herinneringen aan heeft. Het is daardoor een persoonlijke expositie geworden, en juist daarom zeer de moeite waard, want je proeft de liefde voor de kunst, die in dit geval misschien zelfs wel een eerste liefde was.

Ale je oppervlakkig kijkt naar de omslag van zowel de catalogus van de tentoonstelling als die van het fraaie fotoboek dat gelijktijdig verscheen zou je kunnen denken dat het hier om een portret van een stelletje “ludieke” poseurs gaat, maar het werk dat van Os laat zien weerspreekt dat gelukkig. Dat de Groep NU nogal nadrukkelijk van zich liet horen is niet zo verwonderlijk als je als Groninger kunstenaar los moet zien te komen van De Ploeg.

En dat maakt de tentoonstelling en de catalogus extra aantrekkelijk – je kunt hier zien dat er wel degelijk leven was ná de Ploeg, en dat er ook in Groningen zeer interessante kunst gemaakt werd, en zeker niet alleen figuratieve kunst, hoewel die stroming het succesvolst is gebleken. Het zijn, buiten Marten Klompien, Matthijs Röling en Olga Wiese, ook de figuratieven die hier gemist worden. Wellicht een idee voor een volgende, aanvullende tentoonstelling?

Voor mij was er overigens veel te zien van mensen die ik van naam kende, zoals de bijna legendarische, immer aanwezige Henri de Wolf, maar wiens werk ik eigenlijk niet kende. Dat was al één aangename kennismaking. De prachtige, warme en diepe schilderijen van Jo van Dijk vormden de tweede verrassing. En dan is er het werk van de knoestige Rotterdammer Karl Pelgrom, die ik als stroeve docent op Academie Minerva mee heb gemaakt, maar die nooit werk van zichzelf liet zien. En een Marten Klompien, die heel terecht is meegenomen, met zijn adembenemde oeuvre van schemeringschilderijen.

Het is een buitengewone tentoonstelling geworden, met zeer uiteenlopend werk van zeer hoge kwaliteit. De eerste helft van de catalogus is overigens ingeruimd voor het deels persoonlijke verhaal van Henk van Os, die en passant de geschiedenis vertelt van de Groninger kunstscene in de eerste dertig jaar na de tweede wereldoorlog. Een fascinerend verhaal, gelardeerd met mooie verhalen en anecdotes.

Dat we een groot aantal beeldbepalende kunstenaars moeten missen is weliswaar jammer, maar het feit dat je de neiging hebt dat te gaan roepen maakt wel duidelijk dat deze tentoonstelling en deze catalogus de honger naar méér tussen neus en lippen door behoorlijk hebben aangewakkerd.

• Jong in Groningen – Kunst uit de periode 1945-1975 – Henk van Os – Groninger Museum en NAI Uitgevers – ISBN 978-90-5662-685-3

Een mooie aanvulling op tentoonstelling en catalogus vormt het boek Groninger Kunstenaars 1963-1973, met foto’s en teksten van Bart de Vries.