a humument
A Humument is een nog steeds uitdijend kunstwerk van Tom Phillips. Het gaat om zo’n idee waarvan je denkt: “Waarom ben ik daar zelf nou niet opgekomen?” Phillips had met zichzelf afgesproken dat hij de eerste Victoriaanse roman die hij in de goedkoopste bakken van een antiquariaat tegenkwam zou gaan bewerken. Het werd het boek A Human Document, dat zich meer dan uitstekend bleek te lenen voor de bewerkingen die Phillips in gedachten had. Elke bladzijde werd onder handen genomen, waardoor er een geheel nieuw boek ontstond. Na veel speurwerk heb ik nu de derde editie op de kop getikt, een paperback van ruim 360 pagina’s, met een nawoord van Phillips. Inmiddels is overigens de vierde editie al verschenen.
We laten hier een paar willekeurige pagina’s zien, zodat je een indruk krijgt van de bewerkingen die Phillips uitvoerde. Fragmenten van de oorsronkelijke tekst krijgen een totaal andere betekenis doordat Phillips ze aan elkaar voegt en er vaak beeld bij maakt dat er weer een andere draai aan geeft. Hij heeft ook het geluk dat de Engelse taal weinig veranderd is in de laatste tweehonderd jaar, want als je een Nederlands boek zou nemen van honderd jaar geleden of ouder zit je meteen met een verouderde spelling. Afijn, het heeft ook weinig zin zo’n soort exercitie nog een keer uit te voeren natuurlijk.
Ik kan me de fascinatie van Phillips heel goed voorstellen. Hij heeft van één willekeurig gekozen pagina bijvoorbeeld maar liefst dertig variaties gemaakt. Het kunstwerk dat hij op deze manier creëerde is nog steeds “under construction”, zoals je mooi kunt constateren op de website van A Humument, waar je elke pagina apart kunt bekijken. Leuk, maar het boek ook echt als boek in handen hebben is nog leuker, moet ik bekennen.
