Soms kun je voor bijzondere verrassingen komen te staan – zo heb ik altijd gedacht dat Vincent van Gogh tijdens zijn leven een armoedzaaier was die dankzij zijn broer net genoeg geld had om te kunnen blijven schilderen. Maar nu blijkt dat hij tijdens zijn verblijf in Parijs maar liefst meer dan zeshonderd Japanse kleurenhoutsneden heeft gekocht. Hij wou ze eigenlijk ook wel weer met winst verkopen, maar de tentoonstelling die hij van die prenten organiseerde in café Le Tambourin leverde niets op.

Dat betekende dat van Gogh zijn fantastische verzameling op zijn gemak kon bestuderen, en dat hij er ook door geïnspireerd raakte. In het boek Japanse prenten – De collectie van Vincent van Gogh vind je niet alleen een ruime selectie uit die verzameling, waaruit blijkt dat hij echt een geweldig goede serie prenten had aangeschaft, maar wordt ook duidelijk dat inspiratie en jatten bij van Gogh soms dicht bij elkaar lagen – hij kopieerde een aantal prenten gewoon door ze na te schilderen, of leende een pad uit een van de prenten om hem in een van zijn schilderijen op te voeren.

Maar het is vooral frappant hoe de composities van de prenten hem blijkbaar inspireerden – het gaf hem bijvoorbeeld de vrijheid om een bloesemtak te schilderen zoals niemand hem ooit eerder geschilderd had – alleen die Japanners waren hem voor geweest. Het boek laat vooral ook een aspect van Vincent van Gogh zien dat ik niet kende – van Gogh de verzamelaar, en vooral ook de bewonderaar. Want dat hij in de ban raakte van die prenten is uit alles wel duidelijk.

Een fantastisch boek, met fraaie reproducties, uitstekende achtergrondverhalen en goede combinaties van prenten en schilderijen, heel verhelderend. Bijzonder.

• Japanse prenten – De collectie van Vincent van Gogh – Tijdsbeeld – Rubinstein – Van Gogh Museum – ISBN 9789490880187
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Japanse prenten