Barnett Newman ken ik vooral van het enorme schilderij “Who’s afraid of Red, Yellow and Blue?” dat vroeger op een prominente plek in het stedelijk Museum in Amsterdam hing, en dat daar ook op mij grote indruk maakte. Het werd beschadigd door een kunsthatende idioot en onherstelbaar gerestaureerd, want de magie was daarna definitief uit het schilderij verdwenen. Het was met die kleuren van Newman net als met de kleuren van Rothko – het luistert nauw, en dan kan het ook als een moker toeslaan bij de gevoelige kijker.

Newman heeft veel meer werk gemaakt dat de eigenschap heeft dat het onder de huid van de kijker kan kruipen op een geheimzinnige manier – zijn eenvoudige zwartwittekeningen bijvoorbeeld, of zijn grafiek, zijn van een verbazende eenvoud, maar ze hebben tegelijk ook een verpletterende impact.

Barnett Newman Drawings and Prints laat een deel van de tekeningen en het grafische werk van Newman zien, en daar zitten ook heel verrassende dingen bij, zoals de kleurrijke, losse, bijna vrolijke tekeningen die Newman in 1944 maakte. Pas later werd het werk strenger, en eerlijk gezegd ook krachtiger en indrukwekkender. Het boek laat zo een merkwaardig, groot contrast zien tussen de vroege en late Newman, waarbij mijn voorkeur duidelijk uitgaat naar de “kale” Newman, die met rechte lijnen en vlakken krachtige statements wist te maken.

• Barnett Newman – Drawings and Prints – Kunstmuseum Basel – Kerber Verlag – ISBN 9783735601827