Gerhard Richter is een van de fascinerendste kunstenaars van onze tijd. Een schilder pur sang, maar ook een man zonder handschrift, en een man die met het grootste gemak van stijl lijkt te wisselen, van super-figuratief naar wild-expressionistisch naar minimalistisch abstract. En op de een of andere manier klopt het allemaal steeds.

In november 2008 maakte Richter een aantal inkttekeningen op 27 bladen van 210 x 297 mm elk. Waarschijnlijk deed hij dat vrij snel achter elkaar in één of twee dagen, maar hij dateerde ze van 2 tot en met 29 november, op beide kanten, want het papier had de inkt opgezogen en aan de andere kant van het vel papier was op die manier weer een geheel andere tekening ontstaan.

Dat intrigeerde Richter, dus drie jaar na het ontstaan van de tekeningen liet hij ink-jet reproducties maken, die bijna niet van de originelen te onderscheiden waren. Het was de enige manier om de voor- en achterkant van de tekening ook naast elkaar te kunnen bekijken.

Uiteindelijk resulteerde dat in een kunstenaarsboek waarin de voor- en achterkant van de tekening meestal naast elkaar te zien zijn, al manipuleert richter het beeld regelmatig. Zo zijn een aantal tekeningen 180 graden gedraaid, en is af en toe de voorkant niet links, maar rechts te zien.

Je zou verwachten dat je wel erg veel Rohrschach-achtige pagina’s zou vinden in een boek als dit, maar dat is absoluut niet zo. Het zijn vooral verrukkelijke, uitbundige tekeningen van een schilder die zich ook met inkt volledig laat gaan, en die optimaal gebruik weet te maken van de eigenschappen van zijn materialen, dus in dit geval zowel inkt als papier, en verderop in het proces, de inkjet-printer.

In het boek zijn de tekeningen zelfs nog een fractie groter afgedrukt dan de originelen, en dat levert een subliem boekwerk op, dat je verbluft achterlaat. Richter is een genie. Kunst dient volgens veel mensen nergens voor, maar als het je met open mond van bewondering achterlaat, dan zou ik het toch niet graag willen missen.

• Gerhard Richter – November – Heni Publishing London – ISBN 9780993010316
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: November
• Over Gerhard Richter