Gerhard Richter blijft een van de meest fascinerende kunstenaars van onze tijd. Hij is zo veelzijdig dat je iemand die nog niets van kunst weet rustig kunt vertellen dat de tentoonstelling Gerhard Richter – Pictures / Series gemaakt is door tien verschillende kunstenaars, en dat hij je, als hij daar rondloopt en kijkt, zonder meer zal geloven.

Richter werkt graag en veel in series, en in de catalogus die naar aanleiding van de tentoonstelling bij Fondation Beyeler gemaakt is kun je goed zien hoe goed dat uitpakt – per serie levert dat extra diepgang op, en ga je nog beter kijken.

Maar het wordt ook steeds verbijsterender hoe extreem de series soms uit elkaar liggen – van egaal grijze vlakken en neutrale glasplaten via felle strakke kleurvlakken via realistische portretten, stillevens en landschappen naar woeste abstracte schilderijen, waarbij eigenlijk slechts één opmerkelijke constante factor aan te wijzen valt – het ontbreken van een handschrift. Het lijkt of Richter zichzelf in zijn schilderijen absoluut onzichtbaar wil maken.

Misschien is dat wel wat me het meest aan deze kunstenaar intrigeert – hoe je jezelf zo weg kunt cijferen en tegelijkertijd zulke indrukwekkende schilderijen kunt maken. Ik vermoed dat dat sterk met elkaar te maken heeft, maar de vinger erop leggen is niet eenvoudig.

Wat je aan deze tentoonstelling (waar je, gezien de enorme formaten van de schilderijen, eigenlijk “live” had moeten kijken) en de catalogus goed kunt zien is dat hier een kunstenaar constant op zoektocht is, op avontuur, en het is een puur genot om hem daarin te volgen, want welke weg hij ook volgt, fascinerende kunst levert het altijd op, hoe dan ook.

Ik zit er nog steeds regelmatig met open mond van bewondering naar te kijken, want het loont de moeite wat langer bij één serie stil te blijven staan en daar even met volle aandacht naar te kijken. Dat is in dit geval in eerste instantie wat lastig, omdat de volgende serie alweer lokt, maar neem de tijd voor Richter, sta stil bij zijn stilte, bij zijn leegte, bij zijn pas op de plaats. Bij Richter blijkt vrijwel elk schilderij dan een meesterwerk.

• Gerhard Richter – Pictures/Series – Fondation Beyeler – Hatje Cantz – ISBN 978-3-7757-3805-7

• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel:  http://www.bol.com/nl/p/gerhard-richter/9200000022957175/