Gerhard Richter is een van de fascinerendste kunstenaars van de afgelopen eeuw, en hij blijft ons verbazen met nieuw werk dat telkens weer anders en verrassend is. Er zijn inmiddels ook heel wat boeken verschenen over Richter’s werk, en meestal gaat het dan om series binnen zijn oeuvre, zoals de overschilderde foto’s, de portretten, of andere duidelijk afgebakende reeksen schilderijen of werken.

September is een uitzondering, want in dit geval draait het boek om één enkel schilderij, dat Richter maakte naar aanleiding van de aanslag op de Twin Towers op 11 september 2001.

Richter had al eerder een terreurorganisatie als onderwerp van schilderijen, toen hij een serie over de Rote Armee Fraktion maakte in de jaren zeventig, maar met de Twin Towers-gebeurtenis maakte hij het zichzelf wel heel moeilijk, want hoe moet je als kunstenaar een dramatische gebeurtenis die de hele wereld bijna live gevolgd heeft en die zo’n enorme impact had, in een schilderij vatten?

Het verbluffende is, dat hem dat daadwerkelijk gelukt is, onder meer door de vuurbal te overschilderen, lagen verf weg te krassen, en ergens tussen realiteit en abstractie uit te komen bij een verstild schilderij dat op een vreemde manier de moeilijk vatbare realiteit van het menselijke lijden bijna tastbaar weet te maken. Een aangrijpend schilderij, kortom.

In het boek vind je essays over geweld, oorlog, over eerdere schilderijen van Richter, en nog wat meer context, en dan volgt een reproductie van het schilderij, dat nu in het Museum of Modern Art in New York hangt, en een paar bladzijden met reproducties van details op ware grootte. Indrukwekkend, en om stil van te worden.

• Robert Storr – September – A History Painting by Gerhard Richter – Tate – ISBN 9783865607928
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: September
• Meer over Gerhard Richter