Hacking Velo is op het eerste gezicht een onooglijk boekje, een cahier eigenlijk, met goudkoperkleurig omslag, 72 pagina’s dik, maar ik ben zelden zo enthousiast geworden van een klein boekje als van dit, want ik maakte hier kennis met een tot voor kort voor mij onbekend fenomeen dat vergezichten blijkt te openen.

Ief Spincemaille is stadskunstenaar van Leuven. Hoe, zegt u? Stadskunstenaar? Jawel. Om de twee jaar stelt Leuven een nieuwe cultureel ambassadeur aan die de mogelijkheid krijgt nieuwe creatieve dingen te creëren. In februari 2014 werd Ief Spincemaille benoemd tot cultureel ambassadeur, en hij ging voortvarend aan het werk. Hij charmeerde de stad met verschillende projecten als There is the sun, De eerste verstoring, Musée de l’inconnu (waarover een andere keer) en (Re)cycle – Hacking Velo.

Spincemaille probeert bij zijn kunstprojecten steeds zoveel mogelijk mensen te betrekken, en voor Hacking Velo trok hij in bij VELO, een sociaal-economisch bedrijf dat ooit, in 1994, begon als project voor werklozen en jongeren om ze technische kennis bij te brengen en om studenten aan goedkope fietsen te helpen en die fietsen goedkoop te laten repareren. De stad leverde schroot in de vorm van weesfietsen en fietswrakken, en dat bleek goedkope maar waardevolle grondstof.

VELO biedt momenteel opleiding en werkervaring aan jongeren uit het deeltijds beroepsonderwijs, werkzoekenden, en cliënten uit de welzijnssector (mensen met een psychiatrisch of ander probleem) kunnen via VELO hun eigen leven weer iets meer in eigen hand nemen.

Er komen elk jaar zo’n vijfduizend fietswrakken bij VELO terecht die gerecycleerd worden – er wordt een prima “schoolfiets” van gemaakt. Fietstassen gemaakt uit gerecycleerde binnenbanden worden al verkocht, en zo zijn er veel meer initiatieven vanuit VELO ontstaan.

En daar komt Spincemaille binnen, voor negen maanden, en gaat van 284 afgedankte schilderijen vijf eigentijdse kunstwerken uit de twintigste eeuw recycleren – recyclen tot in het absurde doorgevoerd? Misschien.Maar het resultaat is verbluffend, want Spincemaille komt tevoorschijn met een gerecycleerde Damien Hirst, een Ellsworth Kelly, een Malevitsj, een Rauschenberg en Gerhard Richter. VELO wordt dankzij hem een kunstfabriek waarin creëren en recycleren naadloos in elkaar overgaan.

Spincemaille maakt tegelijk ook van Leuven een speeltuin voor beeldende kunsten. Elke stad met een beetje ambitie op het gebied van beeldende kunst zou eens naar dit project en de andere projecten van Spincemaille moeten kijken, want hij maakte in de twee jaar dat hij stadskunstenaar van Leuven was de stad een stukje sprankelender en poëtischer. Hij laat bovendien zien dat het niet echt heel erg moeilijk hoeft te zijn om de drempel voor kunst weg te halen.  Inspirerend!

• Ief Spincemaille – Hacking VELO – MER, Paper Kunsthalle – ISBN 9789492321367