Ralph Prins was een bijzondere man.Hij was niet alleen een veelzijdige kunstenaar, die niet alleen het indrukwekkende monument in Kamp Westerbork ontwierp en indrukwekkende tekeningen maakte, maar ook grafisch ontwerper, fotograaf en vooral een buitengewoon inspirerende leraar.

Prins overleed op 23 januari 2015 op achtentachtigjarige leeftijd, na een veelbewogen leven, waarin een wonderbaarlijke ontsnapping aan de dood in concentratiekamp Theresienstadt zijn verdere leven bepaalde. Hij werd daar tegen het einde van de oorlog met tweehonderd andere joden naar Zwitserland overgebracht als ruil met Duitse generaals.

Ik heb Ralph Prins als docent meegemaakt in de periode dat hij grafische vormgeving doceerde aan Academie Minerva in Groningen tussen 1966 en 1986. Dat waren bijzondere lessen, want Prins nam uit Den Haag altijd wagonladingen materiaal mee die we dan eerst uit zijn auto moesten ophalen. Aan de hand van al die mappen en dozen werd er dan “lesgegeven” – dat wil zeggen dat je enorm veel te zien kreeg, waarbij Prins vertelde – veel anecdotes en verhalen, maar het ging altijd vooral over de vraag – waarom is iets goed? Gevleugelde uitspraak: “God zit in de details”. Ik heb van geen enkele docent zoveel geleerd als van Ralph.

Nadat ik anderhalf jaar aan grafische vormgeving had geroken besloot ik dat schilderen, beeldhouwen, grafiek en fotografie voor mij veel interessanter waren, dus stapte ik over op de afdeling “vrij schilderen”, waarbij ik gelukkig Ralph Prins als docent fotografie kon blijven zien. Ralph was ook attent – toen hij hoorde dat ik een abonnement op The New Yorker had, nam hij als New Yorker-liefhebber de volgende week meteen een boek voor me mee dat ik mocht lenen. En hij regelde onder meer dat ik een Hasselblad in bruikleen kreeg om professionele foto’s te kunnen maken. Ik studeerde overigens bij hem af met een 9 voor fotografie.

Bovendien gingen we regelmatig op excursie, onder meer naar Duitse musea, en dan ging Prins altijd mee, en ook daar liep ik graag met hem mee, want zijn commentaar was altijd interessant – in een museum kon hij je bijvoorbeeld ook wijzen op de net iets te korte broek van een keurige heer die beschaafd de kunst stond te bekijken.

Hij stond er ook op dat je in elke zaal in ieder geval zo goed om je heen keek dat je één kunstwerk kon aanwijzen dat echt de moeite waard was, en dat je ook kon uitleggen waarom. Kortom – een man die je echt leerde kijken.

Ralph Prins was een joodse man, maar zeker geen purist – ik herinner me dat we tot afgrijzen van het complete medegezelschap in Duitsland met zijn tweeën in een restaurant heerlijk eisbein hebben zitten eten (voor de duidelijkheid – dat is een complete varkenspoot). Maar zijn geschiedenis kwam soms ook hevig terug – we waren op excursie op Schiermonnikoog in een kampeerboerderij met slaapzalen met stapelbedden, en daar was Prins danig van onder de indruk. Hij huurde een paar weken later de zaak voor zijn complete familie af – hij had ze nooit goed duidelijk kunnen maken hoe de sfeer in het concentratiekamp was, en die slaapzalen benaderden het behoorlijk…

Beroemd zijn zijn affiches voor Amnesty International, die internationaal vele prijzen hebben gewonnen, en die indrukwekkend duidelijk maken waar Amnesty voor staat. Tekenend voor Prins was daarbij wel dat de organisatie Amnesty die affiches niet kende – hij had ze gewoon eigenzinnig op eigen houtje gemaakt.

Ralph Prins was een indrukwekkende, zeer aanwezige persoonlijkheid, en een buitengewoon inspirerende docent – we zullen hem niet vergeten.

HM 1 maart 2015