Henri Matisse leefde van 1869 tot 1954 en werd beroemd als schilder en de uitvinder van de gescheurde papieren collages. Vooral die laatsten zullen bij de meeste kunstliefhebbers voor de geest komen als ze aan Matisse denken. De schilderijen komen dan op de tweede plaats, en dan volgen nog aquarellen en tekeningen.

Dat Matisse ook beelden maakte is lang onbekend gebleven. Ook in zijn sculpturen ging Matisse steeds meer abstraheren, hoewel de mens altijd herkenbaar bleef in zijn werk. Je kunt in zijn beelden ook goed zien hoe ze tot stand gekomen zijn, bijna alsof je steeds naar driedimensionale schetsen zit te kijken.

Dat geeft veel van de beelden ook iets “onafs”, en soms zelfs bijna iets knulligs, en ik begrijp daarom ook wel waarom het sculpturale werk van Matisse lang buiten beeld is gebleven. Toch is het fascinerend om het boek Metamorphosen door te bladeren en deze totaal andere kant van Matisse te ontdekken.

In het boek zien we ook werk van zijn tijdgenoten als Rodin, Maillol en Bourdelle, en daar steekt het werk van Matisse wel erg knullig tegen af – met name zijn verhoudingen kloppen vaak niet, en dat op een storende manier. Te grote hoofden, misvormde lichamen – eigenlijk was Matisse als beeldhouwer een veredelde amateur, kunnen we oneerbiedig constateren.

En toch, en toch… De zoektocht levert regelmatig fascinerend mooie koppen, reliëfs en beelden op, en het is wel degelijk intrigerend om de zoektocht van Matisse de beeldhouwer hier zo mooi te kunnen volgen. Er staan ook veel tekeningen en schetsen in het boek, die het allemaal nog veel interessanter maken – je krijgt een diepgaand kijkje in het atelier van de kunstenaar. Matisse – een veelzijdiger kunstenaar dan ik ooit gedacht had.

• Matisse – Metamorphosen – Scheidegger & Spiess – ISBN 9783858816504
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Metamorphosen
• Tentoonstelling nog tot 8 december 2019 te bezichtigen in Kunsthaus Zurich