Het is opmerkelijk hoeveel vrouwelijke kunstenaars van de vorige eeuw er bijna vergeten zijn. Hun rol in de grote omwentelingen in de kunst werden vaak niet of heel laat pas onderkend, en dan bleef het vaak nog bij een aantekening in de marge van de kunstgeschiedenis. Daarom is het goed dat er af en toe een poging tot eerherstel ondernomen wordt voor die vergeten heldinnen van de kunst.

Sonja Sekula verhuisde in 1936 van het Zwitserse Luzern naar New York en maakte daar al snel deel uit van de bruisende kunstscene. Ze raakte bevriend met de Europese emigranten André Breton en Marcel Duchamp, beiden toen surrealisten, en maakte kennis met Peggy Guggenheim.

Zelf maakte ze in die tijd enorm veel opzienbarend goed werk, maar die creatieve explosies werden steeds onderbroken doordat ze psychisch in de problemen raakte, en Sekula gaat in 1952 terug naar Zwitserland om zich te laten behandelen.

De ene crisis stapelt zich vervolgens op de andere, zowel psychologisch als artistiek als financieel, en in 1963 pleegt ze zelfmoord.

In het boek Sonja Sekula & Friends wordt ingezoomd op de New Yorkse jaren, waarin Sekula op haar artistieke hoogtepunt was. Er wordt in het boek ook ingegaan op de artistieke dialoog die ze aangaat met haar kunstenaarsvrienden, en je kunt je afvragen hoeveel invloed zij wel niet op al die mannen om haar heen gehad heeft.

En we hebben het dan niet over de minsten – schilders Jackson Pollock, Max Ernst, Mark Rothko, componist John Cage, choreograaf Merce Cunningham – het zijn maar een paar namen, maar ze geven meteen ook aan hoe breed het spectrum was van de artistieke wereld waarin Sekula zich in New York bevond. En dan noemden we Marcel Duchamp en André Breton ook al.

We kunnen gelukkig ook een aantal vrouwen aan de rij namen toevoegen – Frida Kahlo, Louise Bourgeois, Meret Oppenheim en Sophie Taeuber-Arp.

Maar het verbluffendste aan dit schitterende boek is toch vooral de verbazingwekkende kwaliteit van het werk van Sonja Sekula zelf, die naast het werk van al die grootheden moeiteloos overeind blijft. Voor een deel zal het ermee te maken hebben dat ze maar een korte periode van een jaar of vijftien echt gepiekt heeft, maar wat is het eeuwig zonde dat deze vrouw zo kort geleefd heeft, en wat een schande dat ze zo onbekend is gebleven. Hopelijk maakt dit schitterende boek daar voor eens en altijd een einde aan.

• Sonja Sekula & Friends – with essays by Fanni Fetzer, Griselda Polock, Dominik Müller – Kunstmuseum Luzern – Scheidegger & Spiess – ISBN 9783858815125
• Bestel bet boek hier bij een bekende webwinkel:  Sonja Sekula & Friends