Willi Baumeister is een abstract kunstenaar die een heleboel schilderijen heeft gemaakt die ik niet bijster interessant vond. Dat veranderde toen ik jaren geleden ineens in een Duits museum voor een schilderij van hem kwam te staan waar ik niet meer bij weg kwam. Het was een groot schilderij dat in mijn herinnering voornamelijk bestond uit een grote zwarte vlek. Die vlek, die het grootste deel van het schilderij in beslag nam, was weliswaar enorm, maar toch niet zwaar of deprimerend, en dat kwam door wat Baumeister er omheen geschilderd had. Daardoor werd het een bijna vrolijk schilderij, een versierd zwart rotsblok zwevend in de ruimte.

De titel is “Montaru mit Gondel II”, en het hangt, als het goed is, nog steeds in het Städtliches Kunsthaus in Bielefeld.

Baumeister blijkt meer van die grote zwarte blokken te hebben geschilderd, en ik realiseerde me ineens waarom ik daar zo vrolijk van werd – het was Baumeisters antwoord op het bloedserieuze, strakke zwarte vierkant van Malevich, dat de schilderkunst in een doodlopende hoek leek te hebben gedreven. Baumeister heeft het zwarte vierkant bevrijd, het zelfs de lucht in gekregen, vrij zwevend, omgeven door kleur.

En daarmee opende hij weer de weg naar een ander soort abstracte kunst, met meer lucht en licht, waarna hij zelfs op een fenomenale manier de wind wist te schilderen. Daarmee is Baumeister voor mij ook een van de grootste kunstenaars van de vorige eeuw, al wordt hij niet echt op waarde geschat. Maar humor wordt altijd onderschat, vrees ik.